Μια συνέντευξη του Δήμου Αβδελιώδη

Έχετε δει " Το δέντρο που πληγώναμε "; Αν όχι, σπεύσατε, μικροί και μεγάλοι. Η ταπεινή μας εκτίμηση είναι πως συμπεριλαμβάνεται στις πολύ καλές ελληνικές ταινίες.

Ο δημιουργός της, ο Δήμος Αβδελιώδης, που συνεχίζει σεμνά κι αθόρυβα να προσφέρει αξιολογότατες δουλειές, έδωσε μία μικρή συνέντευξη στα Νέα του Σαββάτου. Την επιλέξαμε να τη βάλουμε στο blog για την καθαρότητα των απόψεών που εκφράζονται, οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν αφορμή για σκέψη και για συζήτηση. Για λόγους οικονομίας χώρου παραλείψαμε κάποια σημεία, ενώ οι επισημάνσεις με τα έντονα στοιχεία είναι δικές μας.

«Καραγκιόζηδες είμαστε εμείς»

Γράφει η Έλενα Δ. Χατζηιωάννου exioannou@d olnet.gr

Ο κατά Αβδελιώδη Καραγκιόζης είναι ένα Θέατρο Σκιών με τους ηθοποιούς να παίζουν προφίλ τους χάρτινους ήρωες, δίνοντας έμφαση στη δράση, τον ρυθμό, τις ανατροπές, την άψογη τεχνική.

«Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΝΑ ΖΕΙ ΟΤΑΝ ΤΗ
ΦΥΛΑΝΕ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΟΧΙ ΟΠΩΣ ΤΟ ΦΩΣ
ΣΤΟ ΚΑΝΤΗΛΙ ΣΕ ΜΙΑ ΓΩΝΙΑ, ΑΛΛΑ ΟΤΑΝ ΜΕ
ΑΥΤΗΝ ΑΝΑΒΟΥΝ ΜΙΑ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ ΦΩΤΙΑ»,
ΠΙΣΤΕΥΕΙ Ο ΔΗΜΟΣ ΑΒΔΕΛΙΩΔΗΣ. ΜΕ ΤΗΝ
ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ «Ο ΜΕΓΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΙ Ο
ΚΑΤΑΡΑΜΕΝΟΣ ΔΡΑΚΟΣ» ΑΙΜΑΤΩΣΕ ΤΟΝ
ΧΑΡΤΙΝΟ ΗΡΩΑ ΚΑΙ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝ ΞΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕ
ΜΕΡΕΣ ΔΟΞΑΣ ΣΤΟ «ΠΑΛΛΑΣ»

Iδιαίτερος άνθρωπος, ποιητής της ζωής με μια φρεσκάδα που αναβλύζει στο έργο του, o πενηνταπεντάχρονος Δήμος Αβδελιώδης, οικογενειάρχης με τρία μεγάλα αγόρια, ζει από το 1997 στην πατρώα Χίο και διευθύνει εκεί το ΔΗΠΕΘΕ Βορείου Αιγαίου. Δημιουργός σκηνοθέτης, σεναριογράφος, κινηματογραφιστής, φωτιστής, επανήλθε στο προσκήνιο με μια παράσταση Θεάτρου Σκιών που συγκίνησε, αναδεικνύοντας τον διαχρονικό χαρακτήρα της λαϊκής τέχνης. Αθρόα η προσέλευση μεγάλων και μικρών στο «Ο Μεγαλέξανδρος και ο καταραμένος Δράκος». Αναπάντεχη επιτυχία. Σαν ο κόσμος να περίμενε κάτι από αυτή την παράσταση, σαν να προσδοκούσε κάτι από την τέχνη.

Ο Αβδελιώδης έγραψε το κείμενο του Καραγκιόζη κατά τη διάρκεια των δοκιμών μέσα σε 40 ημέρες. «Ναι, αλλά με απασχολούσε 25 χρόνια. Πρώτα ο σχεδιασμός και μετά η υλοποίηση. Μύθος είναι ότι ιδιοφυής είναι κάποιος που δουλεύει γρήγορα. Πρέπει να προλάβεις να σκεφθείς, αλλιώς ό,τι κάνεις θα είναι αναιμικό» λέει για το έργο που σκηνοθέτησε, οργάνωσε τον σκηνικό χώρο, έκανε τη χορογραφία και τους ανυπέρβλητους φωτισμούς- «στο φως υπάρχει κίνηση». Ένας σκηνικός χώρος που λειτουργεί σαν ζωγραφικός πίνακας, δένοντας τις φιγούρες με το φόντο. Σπάνια από τόσο ακραίο στυλιζάρισμα αναβλύζει τέτοιος λυρισμός, τόσο πηγαίο χιούμορ και αληθινή συγκίνηση. Είναι δυνατόν ο ορισμός της «ζωντανής» τέχνης να βγαίνει μέσα από τον φετιχισμό της παράδοσης;
«Ο Καραγκιόζης δεν είναι φετίχ.
Θρασύς και άσχημος, τρέχει μέσα στον Όμηρο, προβάλλει τις αντιρρήσεις του (ο Θερσίτης της Ιλιάδας), ανατρέπει τη λογική τάξη κοροϊδεύοντας τον Κύκλωπα (ο Οδυσσέας της Οδύσσειας). Ακόμα και η καχυποψία του παραπέμπει στα φοβερά ένστικτα της επιβίωση.Ο Καραγκιόζης είναι οι επιθυμίες μας. Είμαστε εμείς. Με την αντίληψη ότι όλα αυτά συνδέονται στον παρόντα χρόνο, αποκαθιστάς μια συμβολική και αρχετυπική μορφή που έχει σχέση με τον εαυτό μας, βάζεις νέο αίμα στη ζωή μέσα από την τέχνη. Η τέχνη είναι η μάνα που δίνει τα εργαλεία της. Αλλά την τέχνη δεν μπορείς να τη μάθεις από την αρχή. Παίρνεις το φως και προχωράς, αξιολογώντας τα πράγματα. Η τέχνη που μας συγκινεί επανιδρύει μέσα μας τα αισθήματα του αθέατου κόσμου, που δίνει νόημα στη ζωή. Γιατί, αν δεν αποκτά αξία η ζωή, δεν έχει νόημα η ύπαρξή μας. Δεν είμαι φετιχιστής της παράδοσης. Σέβομαι τους δασκάλους, για να παίρνω δύναμη. Δεν ξεχνώ τον κόσμο των νεκρών, το παρελθόν μας. Αυτό είναι η παράδοση για μένα. Είμαστε πάνω σ΄ ένα τεράστιο Σύμπαν που πρέπει να το εκτιμήσουμε, να του δώσουμε αξία για να μπορέσουμε να το απολαύσουμε».

Πλήρης καλλιτέχνης, φλογισμένος από γνήσια αγάπη για την πλάση, αντιμετωπίζει τη ζωή αισιόδοξα και την τέχνη του ρομαντικά. «Αν παραιτηθώ από την προσδοκία ότι η τέχνη ανήκει στον κόσμο, δεν θα έχω όρεξη να δουλέψω για το μεγάλο, το σπουδαίο. Μόνο για πράγματα που αγαπώ πάρα πολύ μπορώ να μιλήσω. Αν δεν συγκινηθώ εγώ ο ίδιος, γιατί να συγκινηθούν οι άλλοι; Χρειάζεται να παλεύεις γι΄ αυτό που αγαπάς. Χρησιμοποιώ την ηθογραφία, όχι για να αποκωδικοποιήσω τη φύση, τα ήθη ενός μικρόκοσμου, αλλά για να βρω την ομορφιά που είναι σε αντίστιξη με το άσχημο, τον πόνο της απώλειας. Μέσα από αυτή τη συμμετρία αναγνωρίζεις τον μηχανισμό της ζωής, όπου υπάρχει το κύμα που έχει το καλό και το κακό. Το θέμα είναι να μην εξαφανίζεται το καλό. Η τέχνη γι΄ αυτό μας παρηγορεί. Παλεύεις για την ομορφιά, για το φευγαλέο του χρόνου. Γιατί έχεις την ψευδαίσθηση ότι τον διαχειρίζεσαι. Τον πας εμπρός, πίσω, τον διαστέλλεις και τον συσπειρώνεις. Κάνεις υπέρβαση, περιφρονείς τον θάνατο και τον φόβο. Θέλει μια αθωότητα ο φόβος για να νικηθεί».

Απλός, ντροπαλός, αποφεύγει να μιλήσει για τον εαυτό του, αλλά απαντά από ευγένεια, χαμηλόφωνα. «Δεν μου χρειάζεται να είμαι δοξασμένος, η μάνα μου είναι περήφανη για μένα. Θέλω να κρύβομαι για να προστατέψω τη δουλειά μου, να μη χάσω τη δυνατότητα να δουλεύω με ηρεμία. Αξίζει να επικεντρωθείς με πνευματική πειθαρχία κάπου, για να δεις το βάθος του. Όλα τα πράγματα έχουν μιλιά και πίσω από αυτά ανακαλύπτεις το καλό, το μέλλον. Είμαι αισιόδοξος για τους ανθρώπους. Επιρρεπείς στη χαμηλή ποιότητα, αλλά και έτοιμοι να δουν την αλήθεια και το καλό. Μπορεί η τηλεόραση να έχει αλώσει το κάστρο, να εξανδραποδίζει τον πολιτισμό του λόγου που έχει αρχοντιά και ευγένεια, αλλά ξέρω πως υπάρχουν εκατομμύρια που είναι ποιητές της ζωής».