Με συγχωρείτε (;)

Τελευταία, σε κάποια έργα που έτυχε να συναντήσω, ταινίες και βιβλία, έπεσα επανειλημμένα πάνω στην έννοια της συγχώρεσης. Μιας έννοιας που καλό θα ήταν να εξετάζεται και πέρα από τα όρια που η χριστιανική ηθική έχει επιβάλει.

Στην ταινία, π.χ, " Η άκρη του ουρανού", που παίζεται ακόμα στις αίθουσες, μπορεί κανείς να πάρει σχετικές αφορμές για σκέψη.
Οι βασικές αρτηρίες του βιβλίου του Τσέχου Ιβάν Κλίμα, που είχαμε παρουσιάσει από το μπλογκ μας στις 3 Φεβρουαρίου, είναι, επίσης, η αγάπη κι η συγχώρεση.

Στο μυθιστόρημα της Σοφίας Γιαννάτου, " Καΐκια στην άσφαλτο ", που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις "Κέδρος", συναντάει κανείς το απόσπασμα ( σελ. 285-6):



" Συγχώρεση, εν ολίγοις, ρε φίλε, - εσύ αναμάρτητος είσαι; Παρεμπιπτόντως, να σου πω τι μου είπε ένας ασθενής μου - μου λέει:"Γιατρέ, αν καταλαβαίνω καλά, η συγχώρεση, δηλαδή, είναι αυτό που λέει η λέξη. Συγχωρώ, δηλαδή συν-χωράω, χωράμε μαζί κι εγώ κι ο άλλος". Και δεν το 'χα σκεφτεί ποτέ, με εντυπωσίασε - δεν είμαι δεινός στη γλώσσα βεβαίως, θα το διαπίστωσες υποθέτω! Όμως αυτό είναι, Λουκά. Ο κοινός χώρος. Κάνεις χώρο και στον άλλον, ή πας εσύ στο χώρο του και μπαίνεις λίγο στη θέση του. Περί αυτού πρόκειται. Και δεν είναι αθώωση, είναι άλλο - συνύπαρξη είναι, αν θες".



Και βέβαια, η συγχώρεση αποτελεί και το κεντρικό θέμα στο ομώνυμο ευσύνοπτο αφήγημα της Σώτης Τριανταφύλλου, που κυκλοφόρησε απ' τον Πατάκη εδώ και τρία χρόνια. Εδώ, κεντρικό θέμα η ακραία στάση της συγχώρεσης που προσφέρει μια μάνα στον εγκληματία του παιδιού της, μια στάση που φαίνεται να είναι ο μοναδικός τρόπος για να επιζήσει η μάνα. Η Τριανταφύλλου, τραβώντας το στα άκρα, καταφέρνει, αν μη τι άλλο, να εγείρει πολλές συζητήσεις.
Παραθέτουμε εδώ την παρουσίαση του βιβλίου της Σώτης Τριανταφύλλου, όπως δίνεται στο http://soti.bravehost.com/
Συγχώρεση

«Αν πεθάνει το κτήνος, θα πεθάνει κι ο άνθρωπος». Αυτό θα μπορούσε να είναι το μότο της «Συγχώρεσης», του νέου αφηγήματος της Σώτης Τριανταφύλλου. Πιστεύω ότι μ’ αυτό το βιβλίο η Σώτη κάνει μια στροφή στη συγγραφική της πορεία. Το κείμενο σου δίνει την αίσθηση ότι κάτι αλλάζει στην οπτική, αλλά και τη θεματολογία της. Και αν και όπως υποστηρίζει η ίδια όλα τα βιβλία της έχουν ένα ανθρωπιστικό βλέμμα, η «Συγχώρεση» πάει ένα βήμα πάρα κάτω. Είναι ένα σχεδόν «τρυφερό» αφήγημα, «απάνθρωπα» ανθρώπινο. Προσπαθεί να μιλήσει για το καλό που κρύβουμε μέσα μας και για το κακό που προβάλλουμε. Η ηρωίδα της η Αντονία έχει κάθε λόγο να μισεί, κι όμως αγαπά. Έχει κάθε λόγο να κάνει το κακό, κι όμως κάνει το καλό. Έχει το δικαίωμα στο μίσος και το μετατρέπει σε συγχώρεση, ακόμη και σε συμπάθεια.
Δεν ξέρω γιατί, αλλά πιστεύω ότι αυτό το βιβλίο προκάλεσε κάποιου είδους «σύγχυση» ανάμεσα στους πιστούς φίλους της συγγραφέως, αλλά και τους κριτικούς. Ίσως να μην περίμεναν και πολλοί ότι θα καταπιανόταν μ’ ένα θέμα όπως η θανατική ποινή, αν και τα κοινωνικά ζητήματα δεν έπαψαν ποτέ να απασχολούν το έργο της. Ίσως να οφείλεται και στο ότι αυτή εδώ δεν είναι μια «ροκ» ιστορία (ακόμη και τα ιστορικά της μυθιστορήματα με τον τρόπο τους «ροκ» ήταν). Όπως και να ’χει, η «Συγχώρεση» είναι ένα καλογραμμένο βιβλίο, που μιλά για τον άνθρωπο. Για τον άνθρωπο που φτάνει στα όρια της απόγνωσης και γυρίζει πίσω πιο δυνατός, για τον άνθρωπο που θέλει να κάνει το καλό και κάνει το κακό ή και αντίστροφα.
Ένα κορίτσι εξαφανίζεται στο Νάσβιλλ του Τεννεσσή. Μια μητέρα νιώθει ως τα βάθη της ψυχής της τον πόνο της απώλειας. Νιώθει τον κόσμο να γκρεμίζεται γύρω της. Η χαρά πεθαίνει, το ίδιο κι η ελπίδα. Βαθιά μέσα της γνωρίζει ότι η κόρη της είναι νεκρή. Κι όταν ο εγκληματίας συλλαμβάνεται κι ομολογεί, το μόνο που επιθυμεί είναι να τον δει να τιμωρείται. Ο Λούκας καταδικάζεται σε θάνατο, αλλά και πάλι η Αντονία δεν βρίσκει τη λύτρωση που απεγνωσμένα ζητά. Μέχρι που αντιλαμβάνεται ότι «η συγχώρεση είναι ο μοναδικός τρόπος για να επιζήσει». «…Δεν θα ’ταν ωραίο αν φυλακίζονταν οι κακές πλευρές των ανθρώπων κι αφήνονταν ελεύθερες οι αθώες;», αναρωτιέται κάπου. Κάτι τέτοιο όμως, ξέρει ότι, θα συνέβαινε μόνο μέσα σ’ ένα ιδανικό κόσμο, κι ο δικός μας κάθε άλλο παρά τέτοιος είναι. Γι’ αυτό αδύνατη να κάνει τίποτ’ άλλο θα συγχωρέσει. Θα συγχωρέσει το δολοφόνο του παιδιού της. Θα νιώσει γι’ αυτόν και κάποια συμπόνια. Και θα θελήσει να τον βοηθήσει. Και θ’ απελευθερωθεί από τα δεσμά της θλίψης της. Και θα νιώσει μια γαλήνη να γεμίζει το είναι της.



Η Σώτη Τριανταφύλλου εισβάλλει στα άδυτα μιας πονεμένης ψυχής και παρακολουθεί τις διεργασίες της. Παρατηρεί πως αλλάζει. Πως χρόνο με το χρόνο αφομοιώνει το δηλητήριο που την έχουν ποτίσει και το μετατρέπει σε άρωμα. Σ’ ένα άρωμα γλυκό, της συγχώρεσης. "

Εσείς; Τι σκέφτεστε;

Σχόλια

  1. Αγαπητέ Διονύση ή Νιόνιο,όπως επιθυμείς,πργματικά εκείνο που διακρίνω σε σένα είναι η ερευνητική σου διάθεση και το κριτικό πνεύμα σου.Επίσης η εύστοχη επιλογή των βιβλίων που προτείνεις.Αυτό εξηγεί το πάθος σου για τη δημιουργία της βιβλιοθήκης του 6ου Λυκείου και όχι μόνο.Μόνο Νιόνιο τα ποιήματα που επιλέγεις σε παρακαλώ να είναι καταληπτά και από εμάς τους πληβείους του πνεύματος.Με την μικρή αυτή παρατήρηση κλείνω την παρέμβασή μου δηλώνοντας μια μεγάλη εκτίμηση του έργου σου εκπαιδευτικού και δημιουργικού.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Τι να σκεφτώ; Τι άλλο απ' το να επισκεφτώ το συντομότερο βιβλιοπωλείο; Τώρα είμαι σε δίλλημμα. Τι να κάνω;
    Θα το "κλέψω" κι αυτό κι ο Θέος βοηθός! Για να μη το ξεχάσω το κάνω... Έχω μια λίστα που δε μου φτάνει το δώρο του Πάσχα! Κι αυτό λέει πολλά! Μπράβο σας! Τα βιβλία που διαλέγετε είναι ένα κι ένα!
    Καλά που έχω κλείσει την Βιβλιοπαρουσίαση, γιατί θα το έκλεινα το μαγαζί!
    Καλά να περάσετε όλοι σας, αυτές τις μέρες!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Διονύση!
    Σε συγχωρώ!
    Τι άλλο μπορώ να κάνω αποκλεισμένη εδώ στο δάσος μου, μέσα στη βροχή..

    Πιστεύω ότι η κοπελιά που μεταμόρφωσε το φρικτό της πόνο σε συμπάθεια θα έλεγα, είχε ανεπτυγμένη την συναισθηματική της νοημοσύνη. Είναι άτομο ελεύθερο, τίμιο και υπεύθυνο.
    Και σίγουρα μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον που οι άνθρωποι γύρω της είχαν κατά νου, ότι:


    «Όταν τα παιδιά ζουν μέσα στην ανεκτικότητα, μαθαίνουν να έχουν υπομονή.

    Όταν τα παιδιά ζουν μέσα στον έπαινο, μαθαίνουν να εκτιμούν.

    Όταν τα παιδιά ζουν μέσα στην αποδοχή, μαθαίνουν να αγαπούν.

    Όταν ζουν μέσα στην επιδοκιμασία, μαθαίνουν να αγαπούν τον εαυτό τους.

    Όταν ζουν μέσα στην αναγνώριση, μαθαίνουν ότι είναι καλό να έχουν στόχους.

    Όταν ζουν μέσα στην προσφορά, μαθαίνουν να είναι γενναιόδωρα.

    Όταν ζουν μέσα στην ειλικρίνεια, μαθαίνουν να είναι φιλαλήθη.

    Όταν ζουν μέσα στη δικαιοσύνη, μαθαίνουν να είναι δίκαια.

    Όταν τα παιδιά ζουν μέσα σε φιλική ατμόσφαιρα, μαθαίνουν ότι ο κόσμος είναι φιλικό κι ευχάριστο μέρος για να ζουν».Ντόροθυ Λο Νόλτε

    Έτσι όταν δέχτηκε αυτή τη φοβερή πίεση, όπως ο άνθρακας, μεταμορφώθηκε σε Γαλάζιο Διαμάντι.

    Καλή σας Μέρα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Δημήτρη, ευχαριστώ - μπορώ να κοκκινίζω και εκ του μακρόθεν ( και δε θέλω..)
    Κατερίνα, εσύ κι ο κλέφτης ποδηλάτων οι πιο γοητευτικοί απατεώνες που ξέρω..
    Mareld, πάντα με την καλή σου την κουβέντα. Με τη συναισθηματική νοημοσύνη πάντα υπήρχε η απορία μου για τον τρόπο: πού θα βρεθούν αυτά τα φοβερά πράγματα να "πατήσουν" τα παιδιά και να ξεδιπλώσουν τις επιδιωκόμενες αρετές; Ποιος θα τους προσφέρει έτσι απλόχερα ανεκτικότητα, διακαιοσύνη,αποδοχή, επιδοκιμασία κλπκλπ; Στην έξοδο καραδοκεί εκείνος ο πικρότατα αληθινός στίχος του Ν. Γκάτσου με τον οποίο κλείνει το τραγούδι του "Κεμάλ" - ούτε να τον γράψω δε θέλω..
    Ωστόσο, είτε προέρχεται από δάσος υπό βροχήν, είτε από τα ψυχρά του βορρά, ο λόγος σου, λόγος παραμυθίας είναι.
    Καλημέρα σε όλους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Το ιστολόγιό μας στοχεύει στη συμμετοχή, τη συζήτηση, την ανταλλαγή, την έκφραση απόψεων και ιδεών, γι' αυτό και τα σχόλιά σας είναι κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτα:-)

Δημοφιλείς αναρτήσεις