Σου τα δίνω όλα, εκτός απ' την ελπίδα

Jill Underhill, family four
Ένα κριτικό κείμενο της Μαριάννας Τζιαντζη, σε σχέση με τη στάση γονέων και εκπαιδευτικών απέναντι στα παιδιά, διαβάσαμε στην Καθημερινή της Κυριακής ( 24-5-09). Για "φονικό γονικό σφιχταγκάλιασμα» των γονέων που θέλουν να τα προσφέρουν όλα στα παιδιά τους, για περιορισμό του ελεύθερου χώρου τους, για την ασφυκτική πίεση που με καλές προθέσεις ασκούν οι γονείς στα παιδιά, αλλά και για τη στέρηση προσφοράς μιας θετικής ματιάς, μιας ελπίδας για το μέλλον, που τόσο την έχουν ανάγκη.
Διαβάστε το άρθρο:
Σου τα δίνω όλα, εκτός από την ελπίδα

"Eξι μήνες μετά τον άγριο Δεκέμβρη, οι έφηβοι γίνονται ξανά πρωτοσέλιδο, αυτή τη φορά με αφορμή τις Πανελλήνιες. Ηταν βατά τα θέματα, ήταν δύσκολα, τι ποσοστά επιτυχίας προβλέπονται; Σαν να δίνει εξετάσεις ολάκερη η κοινωνία.
«Πώς έγραψες, παιδάκι μου;», μας ρωτούσαν κάποτε οι γονείς μετά τις εξετάσεις ή το διαγώνισμα.
Καλά, καλούτσικα, έτσι κι έτσι, ήταν συνήθως η απάντηση – ποτέ «χάλια τα πήγα». Και αφού μας καθησύχαζαν, «δεν πειράζει, θα γράψεις καλύτερα στα επόμενα μαθήματα», κοίταζαν τη δουλειά τους κι εμείς τη δική μας. Χωρίς να το επιδιώκουν, μάς άφηναν χώρο, μάς επέτρεπαν να αυτονομηθούμε.
(φωτ. από http://images.google.gr)

Για «γονείς ελικόπτερα» που υπερίπτανται πάνω από τα παιδιά τους, για «νηπιοκρατία», για «φονικό γονικό σφιχταγκάλιασμα», για «υπεργονεϊκότητα» (overparenting) μιλούν σήμερα εκπαιδευτικοί και κοινωνιολόγοι. Καλός γονιός δεν είναι αυτός που αγαπά, μαλώνει και «ορμηνεύει», το παιδί, αλλά ο «ψαγμένος», αυτός που ασχολείται διαρκώς μαζί του, που από πολύ νωρίς κάνει τη σωστή έρευνα αγοράς και του προσφέρει τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που θα συμβάλουν στην ταχεία και «ποιοτική» ανάπτυξή του. Θα πάει το βρέφος για μασάζ, θα προμηθευτεί τη συσκευή που αποκωδικοποιεί το κλάμα του, θα αγοράσει τα ντιβιντί «Βaby Mozart» και «Baby Beethoven» που απευθύνονται ακόμα και σε βρέφη τριών μηνών. Αργότερα θα αναζητήσει το καλό ωδείο, σχολείο, φροντιστήριο, θα επιτηρεί διαρκώς το παιδί μέσω του κινητού τηλεφώνου (αν διαθέτει και GPS τόσο το καλύτερο), θα το προφυλάσσει από υπαρκτούς και φανταστικούς κινδύνους, θα του προσφέρει εμπειρίες, ερεθίσματα και ευκαιρίες για «δημιουργική απασχόληση», θα το τυλίξει με εκατοντάδες γεύσεις, ρούχα, παιχνίδια, γκατζετάκια, ντιβιντί. Ομως τα παιδιά που γίνονται το επίκεντρο του γονεϊκού σύμπαντος, προσγειώνονται άσχημα όταν διαπιστώνουν ότι δεν συμβαίνει το ίδιο στον σχολικό και φιλικό μικρόκοσμό τους.
«Ασε το παιδί να κλάψει, θα μάθει». Τα παιδιά μαθαίνουν και μέσα από τις μικρές ήττες, τις αποτυχίες και την απόρριψη, τη στέρηση κάποιων πραγμάτων και την αναμονή, μέσα από την επίγνωση ότι τα ίδια είναι κομμάτι του κόσμου και όχι ότι ο κόσμος τούς ανήκει ή μάλλον ότι όλα τα «μολ» του κόσμου τούς ανήκουν. Από τη μια τα υπερπροστατεύουμε και τα φορτώνουμε με εξωσχολικές υπερωρίες, μπαλώνοντας τα κενά της δημόσιας παιδείας, και από την άλλη τα παραδίδουμε στα νύχια της αγοράς, τα προετοιμάζουμε να γίνουν το πολυπόθητο «δυναμικό νεανικό κοινό» των τηλεοπτικών διαφημίσεων.

Botero, familia

(φωτ. από http://www.1st-art-gallery.com/)


Πολλοί είναι οι δρόμοι που οδηγούν τα παιδιά σε μια άτσαλη τεχνητή ενηλικίωση, όπως έδειξε μια έρευνα σε γυμνάσια και λύκεια του νομού Θεσσαλονίκης. Οπως ανακοινώθηκε στην ημερίδα «Προβλήματα εφηβικής ηλικίας», που οργανώθηκε πρόσφατα από μια επιτροπή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, περίπου το 50% των 15χρονων έχουν ήδη ολοκληρωμένες ερωτικές σχέσεις, ενώ διαρκώς μειώνεται η ηλικία κατά την οποία αρχίζουν να καταναλώνουν αλκοόλ και να δοκιμάζουν εξαρτησιογόνες ουσίες (15,5 είναι ο πανελλήνιος μέσος όρος).

Στον επόμενο Δεκέμβρη, που κανείς δεν είναι σίγουρος ότι δεν θα ξεσπάσει, ξανά θα κραυγάζουμε «να ακούσουμε τους νέους». Μόνο που οι νέοι μάς ακούν και όταν δεν τους μιλάμε. Ακούν τους φόβους και τις ψευδαισθήσεις μας, πατούν στην ίδια κινούμενη άμμο όπου πατάμε κι εμείς. Ανατριχιαστικά σωστή φαίνεται η παρατήρηση μιας Αμερικανίδας ψυχολόγου: «Ισως το να στερούμε από τα παιδιά τη θετική ματιά, την ελπίδα για το μέλλον είναι η χειρότερη μορφή βίας που μπορεί να ασκήσουν οι γονείς σε βάρος τους». Και να ’ταν μόνο οι γονείς..."
Μαριάννα Τζιαντζή
Μήπως, λοιπόν, πρέπει, κάνοντας διεισδυτικά οι μεγαλύτεροι την αυτοκριτική μας, να επανατοποθετήσουμε αξίες, να ελέγξουμε κριτικά παντοδύναμα στερεότυπα, να αρχίσουμε να ανοίγουμε το παράθυρο των παιδιών στο φως; Κι η εκπαίδευση; Ποιες τομές; Ποιες πρωτοβουλίες;
Γράψτε μας τη γνώμη σας.

Σχόλια

  1. Να ελπίζουμε στα παιδιά μας, διονύση. Αυτό μόνο. ακόμα κι αν δεν έχουμε ελπίδες να τους δώσουμε, δεν πειράζει, μας το συγχωρούν, αρκεί να μην παραιτούμαστε από τη δική τους ελπίδα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ...και να τους αφήνουμε χώρο και να τα αφήνουμε να αποφασιζουν αυτά και όχι εμείς και να σκεφτόμαστε ότι ήμασταν κι εμείς παιδιά και δεν μας καταλάβαιναν...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Γυριστρούλα και Κική,

    Ωραία τα λέτε. Τα κάνουμε;
    Πόσο χώρο έχουν για την ελπίδα τους ( και, αλήθεια, πώς τη σχηματίζουν και τη θρέφουν;)
    Εγώ καθημερινά συνειδητοποιώ ότι πρέπει να κάνω επίμονη και εντατική αποτοξίνωση από χρόνιες σταθερές που κυκλοφορούν στις φλέβες μου, για να καταφέρω να γίνω λίιιιιγο καλύτερος απέναντι στις ανάγκες τους. Δύσκολα πράγματα..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Πάντως όσον αφορά τις Πανελλήνιες όταν είχα δώσει εγώ.. αισθανόμουν αφόρητη πίεση..όχι μόνο από τους γονείς αλλά και από το άμεσο συγγενικό περιβάλλον.. Φιλάκια Διονύση!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Τα σχόλια που διάβασα, δυστυχώς, δεν είναι παρά λόγια του αέρα...

    Όσα είναι λανθασμένα τα κάνουν και όσα δεν είναι δεν τα κάνουν, τόσο απλά. Ωραία τα λέει το αρθράκι, αλλά θα μείνει εκεί.

    Οι γονείς θα γίνουν σωστοί γονείς μόνο όταν συνειδητοποιήσουν ότι είναι 100% υπεύθυνοι για τα λάθη των παιδιών τους και ελάχιστα για τις επιτυχίες τους, και όχι το ανάποδο.

    Τέλος, απλά να πω ότι η οικογένεια πρέπει να είναι η αφετηρία ενός ανθρώπου και μία ασφαλής βάση στην οποία να μπορεί να επιστρέψει όποτε χρειάζεται, και όχι ο πύργος ελέγχου που καθορίζει τις πτήσεις τους και η φυλακή για όταν επιστρέψουν...

    Αυτά τα ολίγα και απεγνωσμένα για την ελληνική οικογενειακή πραγματικότητα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. www10lykeiopeiraia.blogspot.com26 Μαΐου 2009 στις 7:19 μ.μ.

    Σωστές οι παρατηρήσεις και οι διαπιστώσεις. Ε, και λοιπόν; Τι γίνεται παραπέρα; Τίποτα. Οι γονείς θα εξακολουθούμε να φορτώνουμε τα παιδιά μας με τις δικές μας αγωνίες, τα δικά μας "θέλω", τα δικά μας ανεκπλήρωτα όνειρα, - για το "καλό" τους (;)- και τα παιδιά θα μεγαλώνουν πριν την ώρα τους, κουρασμένα, παρατημένα κάποιες φορές. Τους έχουμε στερήσει την παιδική και εφηβική τους ηλικία. Χρόνο και χώρο για να παίξουν δεν τους αφήσαμε· ζουν σε ένα "αφύσικο", από κάθε άποψη κόσμο. Φροντίζουμε να μην τους λείψει τίποτε, αλλά ταυτόχρονα δεν έχουμε χρόνο για να βρεθούμε μαζί τους, να αφουγκραστούμε τις ανησυχίες τους, να παίξουμε, να γελάσουμε, να παρακολουθήσουμε το μεγάλωμά τους. Τι σου λείπει;, ρωτάμε πολλές φορές τα παιδιά μας. Τίποτα και όλα. Τι ζητάω από σένα; Τα πάντα. Ζητάμε την επιβεβαίωση και την καταξίωση μέσα από τα παιδιά μας....
    Είμαστε έτοιμοι να αλλάξουμε;; Αν όχι, εμείς θα φροντίζουμε "για το καλό τους" κι αυτά "θα γυρίζουν την πλάτη τους στο μέλλον".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. O δαίμων του blog έκανε το θαύμα του και το 10ο Λύκειο υπογράφει αντί της Ειρήνης Λιβανού.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Αυστηρή αυτοκριτική. Αυτό θαρρώ πως συνιστά το χρέος μας. Ως γονέων και ως θετών γονέων, ως δασκάλων δηλαδή. Αν δεν ξεκινήσουμε από την αυτοκριτική, προκοπή δε θα δουν τα παιδιά μας. Κι εκείνα μπορούν να δεχτούν την κριτική, ακόμη και την αυστηρή, όταν συνοδεύεται από ειλικρίνεια.
    Καλησπέρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Όλα τριγύρω "αλλάζουνε"...

    ...κι όλα τα ίδια μένουν...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Οδυσσέα το είπες με το δίστιχο(δυστυχώς έτσι είναι).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Roadartist,

    Όταν είχες δώσει πανελλήνιες,ε, όχι τώρα! :-))

    Ναι. Κι εγώ νομίζω πως η νεοελληνική κοινωνία στο θέμα αυτό ( υστερία ενώπιον πανελληνίων) χρειάζεται κάτι σαν ψυχοθεραπεία...
    Άσε που από το δημοτικό φορτώνονται τα παιδιά λες και ετοιμάζονται για τις πανελλήνιες (Να προλάβουν να πάρουν τα πτυχία τους στις ξένες γλώσσες, ώστε στην τρίτη λυκείου να έχουν χρόνο να διαβάζουν για τα φροντιστήρια, να "μην κάνουν κενά", να γεμίζουν το βιογραφικό τους που κάποτε θα τους χρειαστεί κλπκλπ.)

    Ο γονέας, για να ακολουθήσει άλλη πορεία στο μεγάλωμα του παιδιού του, χρειάζεται να κάνει μιαν υπέρβαση καθόλου εύκολη ( αφού έχει αντίκτυπο η επιλογή του στο παιδί και όχι στον ίδιο..)
    Φιλάκια και καλή δύναμη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Οδυσσέα,

    Ε, ναι, τα λόγια πάντα του αέρα είναι, έπεα πτερόεντα..Αλλά, τι να κάνουμε, κάπως πρέπει να αποτυπώσουμε και τη σκέψη μας..

    Συμφωνώ απόλυτα με την 4η παράγραφο του σχόλιού σου. Απ' την άλλη, σκέφτομαι πως , για να ισχύει το δίστιχο του Ρασούλη που αναφέρεις στο τελευταίο σου σχόλιο, οι δυνάμεις ( εσωτερικές και εξωτερικές) που τα καθορίζουν έτσι τα πράγματα μάλλον πρέπει να είναι πολύ ισχυρές. Γι' αυτό κι εγώ μίλαγα για χρόνιες σταθερές που κυκλοφορούν στις φλέβες μας.
    Είναι μεγάλη - και πολύ ενδιαφέρουσα - συζήτηση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Ειρήνη,

    Αλήθεια, πότε είναι κανείς έτοιμος να αλλάξει;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Θερσίτη,

    Έχω την εντύπωση πως όσο μεγαλώνει κανείς, τόσο δυσκολότερα κάνει την αυτοκριτική του. Ψηλώνει ο νους.
    Καμιά φορά μάλιστα βλέπεις περιπτώσεις που πιστεύουν ότι είναι ειλικρινείς μόνο και μόνο επειδή δεν έχουν κάνει την αυτοκριτική τους.
    ( Φαντάζομαι πως το παθαίνω κι εγώ...)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Μας βάλατε δύσκολα σήμερα κε Μάνεση.

    Ο γιός μου είναι 8 χρονών, και στο άρθρο που μας 'διαβάσατε', αναζήτησα -και βρήκα ασφαλώς- και δικά μου λάθη..
    Πανικοβλημένοι είμαστε κι εμείς (εγώ κι η γυναίκα μου). Τα ξέρετε. Από την εγκυμοσύνη ακόμη, φίλοι, γνωστοί, συγγενείς, αρχίζουν τον χωρό των 'συμβουλών', των 'οδηγιών', των 'σωστών', των 'λαθών'. Κι όταν διαβάσεις και κανένα απ' αυτά τα best-seller βιβλία, μπερδεύεσαι ακόμη περισσότερο, τελικά καταλάβαμε, δεν μεγαλώνεις το παιδί με manual, κάθε παιδί είναι διαφορετικό.

    Κι όσο για τα άπειρα παιχνίδια, μόνο οι γονείς φταίνε; Πριν καλά-καλά γυρίσεις απ' το μαιευτήριο, οι φίλοι-συγγενείς στο έχουν γεμίσει ήδη το παιδικό δωμάτιο !! Βάλε κι όσα μετά θα πάρεις εσύ ο ίδιος, πραγματική τρέλλα..

    Τώρα πάλι, με το σχολείο, τα γράφει κι αυτά το άρθρο. Ωδείο. Σχολείο. Του χρόνου θα τον βάλουμε και Αγγλικά 'ωστέ να πάρει το τάδε πτυχίο, τότε', πού να μείνει χρόνος στο παιδί. Αλλα, απ' την άλλη, τι να κάνουμε. Να μην μάθει Αγγλικά; Αφού βλέπουμε γύρω μας τι γίνεται. Παντού, όλο και περισσότερα τυπικά προσόντα ζητιούνται. Κι αυτά δεν μαθαίνονται τα μπαγάσικα στα 30. Άντε το πολύ-πολύ, να 'αντισταθούμε' στην δεύτερη ξένη γλώσσα, κι ας βλέπουμε την υστερία γύρω μας..

    Θελω να πω, βομβαρδισμένοι γονείς είμαστε κι εμείς. Πανικοβλημένοι απο άγρια εποχή, και τον πανικό, τον περνάμε σ' ένα βαθμό και στο παιδί. Σημεία των καιρών. Λάθη πολλά και κάναμε και θα κάνουμε σίγουρα κι άλλα. Το μόνο που καταφέραμε σαν γονείς του ήταν αυτό:
    Όταν την πατάμε, και το καταλαβαίνουμε, γυρνάμε και του ζητάμε συγνώμη. Κι ας είναι μόνο στα 8. Και του τόχουμε πει. Όλοι, και ο μπαμπάς και η μαμά, κάνουμε και λάθη. Να το ξέρει. Τώρα σωστό-λάθος, έτσι το αποφασίσαμε. Κι ο Θεός να βάλει το χέρι του..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Γεια σου, Θανάση Ξ.,

    Μακάρι να τα έβαζα εγώ τα δύσκολα, Θανάση. Αν ήταν έτσι, θα τα ξεπερνούσαμε κάπως. Μάλλον η άτιμη η ζωή κι η κοινωνία όπως τη φτιάξαμε μας τα βάζουν - λες για να μας τιμωρήσουν;!

    Βίοι παράλληλοι. Κι ο δικός μου ο γιος 8 χρονών είναι. Και αυτή την πορεία βομβαρδισμού που περιγράφεις την έχουμε ζήσει και τη ζούμε παράλληλα.

    Η δική μας η προσπάθεια είναι να κρατάμε όσο μπορούμε άμυνα. Να ενδίδουμε στα μάλλον απαραίτητα
    (αγγλικά, π.χ, αλλά όχι κι από πολύ νωρίς. Από την τρίτη δημοτικού και νωρίς μάς είναι..Παλιότερα, το Γαλλικό Ινστιτούτο, π.χ, δε δεχότανε παιδιά μικρότερα από δέκα χρονών..)Άμυνα και στη φρενίτιδα του καταναλωτισμού. Επίθεση στον προσωπικό χρόνο που αφιερώνουμε εμείς για εμάς και για παιχνίδι μαζί του ( το παιχνίδι, συνήθως, που θέλει, όχι ψυχαναγκαστικά παζλ, για να βελτιώσει τη συγκέντρωσή του κλπκλπ). Άμυνα στις συνήθεις άμεσες ή έμμεσες απαιτήσεις. Και, ασφαλώς, όπως λες κι εσύ, συνεχή απομυθοποίηση της αυθεντίας μας.
    Όχι ότι ξέρω πού πάμε και τι καταφέρνουμε, δηλαδή. Ούτε ότι θα μπορούσα, έστω και στο ελάχιστο να συστήσω κάτι απ' αυτά σε κάποιον.

    Απλώς, ο άξονας που θέλω να βλέπω μπροστά μου είναι ένα παδί όχι πιεσμένο που να μπορεί σιγά σιγά να βρίσκει τις ισορροπίες στη ζωή του.

    Μεγάλο, ατελείωτο θέμα, εννοείται.

    Ευχαριστούμε για το σχόλιο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Πολύ εύστοχα τα σημειώσεις στο Θαν., Διονύση. Να φανταστείς πως σήμερα την ώρα του φαγητού, η εικοσάχρονη κόρη μου, η μικρότερη, επιτέθηκε έμμεσα σε μένα κατηγορώντας με ότι έμμεσα την επικρίνω, όταν αργεί να ξυπνήσει. Αμέσως τη διέψευσα, αφού φοιτά στην Ασοέε, δουλεύει ημιαπασχόληση και έχει υπεύθυνη θέση και παρακολουθεί και ισπανικά (3η γλώσσα). Όλα αυτά μόνη της τα αποφάσισε. Κι όμως, αντί να νιώθει υπερήφανη για όσα πετυχαίνει, νιώθει ότι της την έχουμε στημένη, έτοιμοι να την κατηγορήσουμε. Είναι δύσκολο να δείξουμε στα παιδιά μας τι δεν πρέπει να πιστεύουν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Στο ημερολόγιο ενός δασκάλου, ο Οδυσσέας έχει αναρτήσει ένα υπέροχο βίντεο, που αποτελεί το καλύτερο σχόλιο σ' αυτή τη συζήτηση. Δείτε το... http://imerologiodaskalou.blogspot.com/

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Για να μην μπερδευόμαστε, προκειται για άλλο "Οδυσσέα" (ο οποίος δεν γνωρίζω αν ονομάζεται όντως έτσι όπως εγώ ή το έχει ως ψευδώνυμο).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Θερσίτη,

    Αυτό που νιώθει η κόρη σου, νομίζω είναι χαρακτηριστικό. Μεγαλώνοντας κάτω από την ομπρέλα μας ( όσο κι αν προσπαθούμε να μην την ανοίγουμε...)νιώθει πως της την έχουνε στημένη. Και έχει μεγαλώσαει κιόλας, σκέψου τα μικρότερα παιδιά ή τα πιο αδύναμου χαρακτήρα..
    Παρατηρείς πώς όλοι όσοι σχολίασαν επισημαίνουν το "δύσκολο" της ανατροφής, ε;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Γυριστρούλα,

    Ευχαριστούμε. Ακόμα δεν το είδα. Θα το κάνω συντομότατα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Το ιστολόγιό μας στοχεύει στη συμμετοχή, τη συζήτηση, την ανταλλαγή, την έκφραση απόψεων και ιδεών, γι' αυτό και τα σχόλιά σας είναι κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτα:-)

Δημοφιλείς αναρτήσεις