«Είχε εκείνο το αγέρωχο και σκωπτικό ύφος που αν δε γνώριζες το παράτολμο πείσμα της , θα το περνούσες για υπεροψία» Δ.Σωτηρίου, Εντολή

Την τελευταία της πνοή άφησε τα ξημερώματα της Τρίτης η Έλλη Παππά, σε ηλικία 89 ετών. Η κηδεία της θα είναι πολιτική και θα γίνει στις 10:30 το πρωί του Σαββάτου στο Γ' Νεκροταφείο, όπου εκεί και θα ταφεί, δίπλα στον σύντροφο της ζωής της, Νίκο Μπελογιάννη.
Η οικογένειά της ζήτησε αντί στεφάνων τα χρήματα να κατατεθούν για την ενίσχυση των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ).

http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=1068236&lngDtrID=244

Η Έλλη Παππά (1920 - 27 Οκτωβρίου 2009), γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1920 (η μικρότερη από πέντε παιδιά: Ηρώ, Δέσποινα, Διδώ, Έλλη και Γιώργος). Αδελφή της ήταν η συγγραφέας Διδώ Σωτηρίου.

1938. Όρθιοι από αριστερά: Ο Πλάτων, η Έλλη, η Διδώ. Καθιστή από αριστερά: η μητέρα

Και συγγενείς από το Πήλιο και τη Ρόδο

(Σ.Τσακίρη, Διδώ Σωτηρίου/ Από τον κήπο της Εδέμ στο καμίνι του αιώνα μας)

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή η οικογένεια εγκαταστάθηκε στον Πειραιά. Φοίτησε αρχικά στη φιλοσοφική και στη νομική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, χωρίς όμως να ολοκληρώσει τις σπουδές της, λόγω της Κατοχής, ενώ παράλληλα εργαζόταν ως δημοσιογράφος.

1933. Έξω από τον Άγιο Δημήτριο το Λουμπαρδιάρη, ύστερα από το γάμο της Διδώς.

Από αριστερά: Άλκη Ζέη, Διδώ , Λενούλα Ζέη, Έλλη

(Σ.Τσακίρη, ό.π)

Εργάστηκε στην παράνομη έκδοση του Ριζοσπάστη μέχρι το 1949, οπότε άρχισε η συνεργασία της με τον Νίκο Πλουμπίδη και από τον Ιούνιο του 1950 με τον Νίκο Μπελογιάννη που έγινε σύντροφός της.



Η Έλλη Παππά και ο Νίκος Μπελογιάννης συνελήφθησαν (Δεκέμβριος 1950) και παρέμειναν σε απομόνωση έως την πρώτη δίκη τους (Νοέμβριος 1951). Στη φυλακή γεννήθηκε ο γιος τους, Νίκος (Αύγουστος 1951). Ακολούθησε δεύτερη δίκη (Φεβρουάριος 1952). Καταδικάστηκαν σε θάνατο, ο Μπελογιάννης εκτελέστηκε, αλλά η Έλλη όχι, λόγω του βρέφους, και τελικά αποφυλακίστηκε την πρωτοχρονιά του 1964.

Εργάστηκε στην ΕΔΑ και από το 1965 ήταν αρθρογράφος και μέλος της συντακτικής επιτροπής της εφημερίδας Δημοκρατική Αλλαγή. Με το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967 συνελήφθη και εξορίστηκε στη Γυάρο (αποφυλακίστηκε τον Ιούλιο του 1968, λόγω σοβαρής ασθένειας).
Ως δημοσιογράφος, εργάστηκε στην Εγκυκλοπαίδεια Χάρη Πάτση, στην εφημερίδα Μακεδονία, στο περιοδικό Γυναίκα, στην εφημερίδα Εξπρές και στην εφημερίδα Έθνος. Δραστηριοποιήθηκε στην μεταπολιτευτική ΕΔΑ και στο ΚΚΕ. Λόγω των πολιτικών διώξεων της Έλλης Παππά κατά την περίοδο της Κατοχής και του Εμφυλίου, μεγάλο μέρος του αρχείου της έχει χαθεί. Από την περίοδο της φυλάκισής της σώζεται αλληλογραφία, κείμενα και ενθυμήματα, πολλά από τα οποία φυλάχθηκαν από το γιο της και την αδελφή της Διδώ Σωτηρίου.
http://el.wikipedia.org/

Το 2002, η Έλλη Παππά εμπιστεύθηκε στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο το σύνολο του αρχείου της, που, ταξινομημένο πλέον, προστίθεται στις διαθέσιμες πηγές της μεταπολεμικής ιστορίας. σε: 60 αρχειακά κουτιά (χαρτώο υλικό, φωτογραφίες, κασέτες ήχου, αντικείμενα, χειροτεχνήματα)

http://www.elia.org.gr/entry.fds?entryID=708&pageCode=03.04&tablePageID=25&pageID=101&langid=1

Στα δεκατρία χρόνια της φυλακής, δεν έπαψε να δημιουργεί –κατάλληλα για την εκάστοτε ηλικία του– βιβλία για το παιδί που μεγάλωνε με τη φροντίδα της αδελφής της, Διδώς Σωτηρίου.

Γραμμένα ή διασκευασμένα από την ίδια, ζωγραφισμένα και βιβλιοδετημένα στο χέρι με συναρπαστική λεπτομέρεια, τα βιβλία που φιλοτέχνησε για το γιο της η Έλλη Παππά είναι μια ακραία αντίσταση πολιτισμού σε συνθήκες βαρβαρότητας.

Είναι μια χειρονομία πλούτου, που εκφράζεται με μια πλησμονή λέξεων και χρωμάτων σε συνθήκες πλήρους στέρησης (του συντρόφου της, του παιδιού της, της ελευθερίας της).

Εκεί ακριβώς οφείλεται η διαχρονική σημασία τους: καταδεικνύουν την επιλογή –ίσως, σωστότερα, την υποχρέωση– του ανθρώπου να παραμένει στρατευμένος στο αίτημα του Λόγου και της Ομορφιάς, όταν η έλλειψή τους τον δυναστεύει.

http://www.elia.org.gr/pages.fds?pagecode=06.03.02&langid=1

Από το βιβλίο της Διδώς Σωτηρίου , η Εντολή που αναφέρεται στην Έλλη Παππά , το σύντροφό της Νίκο Μπελογιάννη και τα «πέτρινα χρόνια» :

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Πώς να βάλεις λάβα στο χαρτί και να μην καούν τα χέρια σου, η καρδιά σου, ακόμα και η τέχνη σου; Βαριά και ανιστόρητα τα παθήματα που ακολούθησαν τη Γερμανική κατοχή. Και μήπως γνώρισαν τελειωμό, να πεις μπόρα ήταν και πέρασε, έγινε ανάμνηση. Πήραμε ανάσα τριανταπέντε τόσα χρόνια, να με­ρέψουμε, να σταθούμε, να μετρηθούμε πεθαμένοι, ζωντανοί, ζημιωμένοι, κερδισμένοι, να δούμε πού λαθέψαμε, όλοι μαζί, δεξιοί, αριστεροί, δημοκρατικοί; Να οροθετήσουμε το χτες με το σήμερα. Να γίνουμε, όπως λένε, «αντικειμενικοί», ν' αποχτήσει και η τέχνη τη νηφαλιότητα που φέρνει η απόσταση. . .

«Με φυλάγανε πολύ. Δεν μπόρεσα να στείλω τα γράμματα Το πρόσωπο του Νίκου έσκυβε μέσα από σίδερα. Δέχτηκα αυτή τη ζωή που μού ζήτησε να ζήσω. Βαριά, σκληρή –πολλές φορές μ΄έκανε να πω «γιατί να μη μ΄έχουνε εκτελέσει…» μα κράτησα το λόγο μου –δεν έδωσα μόνη μου το τέλος. Δέχτηκα, και για τους δυο μας πια, τη χαρά σου. Σού έπλεξα το πρώτο σου παντελονάκι. Ήσουνα εφτά μηνών, ένα «ωραίο» ποίημα εφτά μηνών. Τώρα κοντεύεις έντεκα χρονών, κι ακόμα είμαι μακριά σου. Αυτή την ιστορία της Καλλιθέας σού τη γράφω με πολύ κόπο, γι΄αυτό και τόσο σύντομα. Όμως έπρεπε να σ’την πω. Για να μπορέσεις πιο πολύ να γνωρίσεις τον πατέρα σου. Κι αυτά τα φοβερά και τόσο μεγάλα χρόνια , που ζήσαμε εμείς.
Η αγάπη της μάνας σου και του πατέρα σου ας κάνουνε να είναι ευτυχισμένη η ζωή σου , αγοράκι μου , να είναι ευτυχισμένα κι όμορφα τα χρόνια της γενιάς σου. Ας είμαστε εμείς η τελευταία βασανισμένη γενιά.
Σε φιλώ γλυκά-γλυκά, μωρό μου
Η Μάνα».

Μάης 1962
Φυλακές Αβέρωφ

Η Έλλη Παππά της Αντίστασης, της Διδώς, του Νίκου Μπελογιάννη, του Νίκου Μπελογιάννη, της δημοσιογραφίας , της φυλακής, των μελετημάτων, των αγώνων, της Εντολής, της επιμονής, της ζωής...

Υ.Γ.Στην Άννα που μάς κρατάει σε εγρήγορση.

"Επί του πιεστηρίου": εξαιρετικό αφιέρωμα από την καλή μας

Εαρινή Συμφωνία:

http://many-books.blogspot.com/2009/10/blog-post_27.html