Ο κ. Μάξουελ Σιμ τ' ακούει από την Πόπι

Στο βιβλίο του Τζόναθαν Κόου παρακολουθούμε τον Μάξουελ Σιμ,

ένα 48άρη εγγλέζο με πολλά, είναι αλήθεια, προβλήματα:

Η γυναίκα του κι η κόρη του τον εγκατέλειψαν, ο ίδιος είναι σε άδεια

από τη δουλειά του λόγω κατάθλιψης κι ούτε ξέρει αν θα ξαναγυρίσει,

οι φίλοι κοντά του σπανίζουν, η σχέση του με τον πατέρα

του ιδιαζόντως προβληματική

Προσπαθεί να βρει το χώρο του, τον κόσμο του, τη ζωή του,

τον εαυτό του, σε μια Αγγλία η οποία στην αυγή του 21ου αιώνα

βρίσκεται σε οικονομική και κοινωνική κρίση – κάτι που

θα μας θυμίσει πολύ σημερινές δικές μας αναφορές।

Αναζητά την ταυτότητά του και τις δυνατότητές

του σε έναν κόσμο που δε δείχνει να προσφέρει πολλά στηρίγματα

Ή μήπως όχι; Ή μήπως χρειάζεται να σκύψει μέσα του

και μέσα στους άλλους, στις σχέσεις του με τους άλλους,

για να ανακαλύψει τις αξίες και τα συναισθήματα εκείνα

που θα νοηματοδοτήσουν ουσιαστικότερα τη ζωή του;

Ο Κόου συνυάζει τα ταξίδια και τις περιπλανήσεις που κάνει

ο ήρωάς του με τις ενδοσκοπήσεις του, τα εσωτερικά του ταξίδια

Κι όλα αυτά τα περιβάλλει με ένα παιχνιδιάρικο,

πνευματώδες κείμενο, με μια πλοκή που περνάει από πολλές εκπλήξεις,

απρόοπτα, διασταυρώσεις και επικίνδυνες στροφές।

Πλούσιο, σύγχρονο μυθιστόρημα, που ίσως θα μπορούσε κανείς να

του προσάψει κάποιες υπερβολές, αλλά που σίγουρα

προκύπτει απολαυστικό κι ενδιαφέρον।

Ας δούμε ένα απόσπασμα από το βιβλίο, που είναι ό,τι πρέπει

για να αναδειχτούν κάποιοι προβληματισμοί που γεννά η εποχή μας,

η εποχή της κρίσης, και που δεν είναι καθόλου εύκολο να απαντηθούν.

Ο Μάξουελ, λοιπόν, καθώς περνάει τράνζιτ από

το αεροδρόμιο της Σινγκαπούρης,

γνωρίζει την Πόπι। Παρά τη διαφορά της ηλικίας τους – ο ένας σε λίγο

πατάει τα πενήντα, η άλλη ακόμα δεν έχει φτάσει τα τριάντα –

φαίνεται πως του ήρωά μας του καλαρέσει। Πιάνουν την κουβέντα

στο καφέ του αεροδρομίου, μιλάνε για τους εαυτούς τους

Η Πόπι μόλις του έχει περιγράψει την «περίεργη» δουλειά

που κάνει: Δηλώνει «αρωγός μοιχειών» (!) και εξηγεί πως ηχογραφεί

ήχους από αεροδρόμια (τις ανακοινώσεις των πτήσεων,

τους προορισμούς, τους χαρ/κούς ήχους του χώρου κλπ), ώστε,

πουλώντας τους σε ένα CD σε πελάτες της, να μπορούν

αυτοί να το χρησιμοποιήσουν, όταν τηλεφωνούν στους δικούς τους

και θέλουν να τους εξαπατήσουν σχετικά με το πού βρίσκονται!

Πάμε στη συνέχεια του κειμένου:
« Ένευσα αργά αργά, για να δέιξω πόσο είχα εντυπωσιαστεί.

« Και πληρώνουν οι άνθρωποι γι’ αυτό;» «Α, ναι», είπε η Πόπι

«Χοντρά λεφτά»। ( Τόνισε ιδιαίτερα τη λέξη «χοντρά».)

«Κοίτα να δεις που έχει εκπλαγεί!»
« Τι είδους άνθρωποι, δηλαδή;»
« Απ’ όλα τα είδη। Παντού υπάρχουν άνθρωποι δυστυχισμένοι

στο γάμο τους। Αλλά βέβαια, οι τιμές είναι αρκετά τσιμπημένες,

οπότε συνήθως προσελκύουμε έναν συγκεκριμένο τύπο πελατών

Στελέχη τραπεζών, επαγγελματίες ποδοσφαιριστές, τέτοιους»
Με είχε ταράξει η χαλαρότητα με την οποία τα έλεγε όλα αυτά

Όσο κι αν έβρισκα την ιδέα του αρωγού μοιχειών γαργαλιστική,

μου φαινόταν επίσης και κάπως απαράδεκτη ηθικά।

« Και η …» είπα προσπαθώντας να επιλέξω με προσοχή

τα λόγια μου, «η ηθική διάσταση;» « Η ποια;» είπε η Πόπι.
« Απλώς αναρωτιόμουν αν έχεις καθόλου αναστολές για όλα αυτά.

Ξέρεις…για το γεγονός ότι βοηθάς κάποιους να εξαπατούν

άλλους ανθρώπους। Δε σε ενοχλεί στη – στη συνείδησή σου;»

«Α, αυτό»। Η Πόπι ανακάτεψε τον αφρό στον πάτο του φλυτζανιού της

και έγλειψε αφηρημένα το πλαστικό της κουταλάκι

« Έχω ξεπεράσει πια το στάδιο που σκοτίζομαι για τέτοια πράγματα

Έχω πτυχίο ιστορίας από την Οξφόρδη, ξέρεις Και ξέρεις τι δουλειές

έχω κάνει από τότε που το πήρα; Τις πιο σκατένιες

σκατοδουλειές του κόσμου Η καλύτερη απ’ όλες ήταν γραμματέας

του διευθυντή ενός κωλάδικου Η χειρότερη…Τέλος πάντων,

μάλλον δεν θες να την ξέρεις τη χειρότερη. Χώρια τους μήνες

της ανεργίας ενδιαμέσως. Αυτή η δουλειά μού παρέχει εύκολα λεφτά,

είναι κανονική και έχω άφθονο ελεύθερο χρόνο να κάθομαι

και να διαβάζω, να βλέπω ταινίες και να πηγαίνω σε γκαλερί,

δηλαδή τα πράγματα που πραγματικά μ’ αρέσει να κάνω»

« Ναι, το ξέρω πως αυτή τη στιγμή η κατάσταση είναι … δύσκολη.

Απλώς έλεγα-» « Ξέρεις, αρχίζεις να μου θυμίζεις τον Κλάιβ.

Το ίδιο ακριβώς πράγμα μου σχολίασε κι εκείνος όταν του είπα για

τη δουλειά. Και ξέρεις τι του απάντησα εγώ;»
Φυσικά και δεν ήξερα τι του απάντησε εκείνη. Δεν ήξερα καν

ποιος είναι ο Κλάιβ. Η πρώτη μου όμως – και μάλλον, η μοναδική – σκέψη

εκείνη την ώρα ήταν πως δεν μου άρεσε καθόλου που στην κουβέντα

είχε υπεισέλθει ήδη το όνομα ενός άλλου άνδρα.

« Βγήκα εκτός εαυτού μαζί του», είπε η Πόπι, «πράγμα που σπανίως

μου συμβαίνει με τον Κλάιβ. Του είπα λοιπόν: «Μπορείς

να το καταλάβεις ότι το μόνο πράγμα που δεν αντέχουν να ακούν

οι άνθρωποι της ηλικίας μου, είναι ανθρώπους της ηλικίας σου

να μας κάνουν διάλεξη περί ηθικής; Κοίτα τον κόσμο γύρω σου.

Τον κόσμο που εσείς κληροδοτήσατε σε μας. Θεωρείς ότι μας δίνει

κανένα περιθώριο να κάνουμε πράγματα βάσει αρχών;

Έχω βαρεθεί να ακούω για τη γενιά μου που δεν έχει αξίες!

Και πόσο υλιστές είμαστε. Και πως δεν καταλαβαίνουμε

τίποτα από πολιτική. Ξέρεις γιατί συμβαίνει αυτό; Για μάντεψε!

Ακριβώς, γιατί έτσι μας μεγαλώσατε εσείς! Μπορεί να είμαστε παιδιά

της κυρίας Θάτσερ, κατά τη γνώμη σας, εσείς όμως ήσασταν εκείνοι

που την ψηφίζατε, ξανά και ξανά, και μετά συνεχίσατε να ψηφίζετε

και όλους εκείνους που ακολούθησαν ακριβώς τα βήματά της.

Εσείς μας μεγαλώσατε έτσι ώστε να γίνουμε καταναλωτικά ζόμπι.

Εσείς πετάξατε από το παράθυρο όλες τις άλλες αξίες, έτσι δεν είναι;

Χριστιανισμός; Δεν τον έχουμε ανάγκη। Συλλογική ευθύνη;

Σε τι μας χρησίμευσε τελικά; Οι κατασκευές; Να φτιάχνουμε πράγματα;

Αυτά είναι για τους χαζούς! Ναι, ας βάλουμε αυτούς τους χαζούς εκεί,

στην Άπω Ανατολή να φτιάχνουν τα πάντα για λογαριασμό μας

κι εμείς μπορούμε να στρογγυλοκαθόμαστε μπροστά στην τηλεόραση

και να παρακολουθούμε τον κόσμο να πηγαίνει κατά διαόλου

– αλλά βέβαια σε ευρεία οθόνη υψηλής ευκρίνειας’»। Έγειρε στην πλάτη

της καρέκλας της και φάνηκε ελαφρώς αμήχανη που είχε μιλήσει

με τόσο πάθος। « Τέλος πάντων, αυτά, που λες, είπα στον Κλάιβ

όταν μου είπε πως κακώς κάνω αυτή τη δουλειά»

Αυτά τα ενδιαφέροντα ειπώθηκαν.
Άντε, να δούμε τι έχουμε να πούμε εμείς γι’ αυτά :-)