Περί κοινωνικής ευθύνης

Αθήνα

Πράγα


Σκέψεις του καλού δημοσιογράφου Χρήστου Μιχαηλίδη, από ένα άρθρο του στη lifo (30.10.09), σχετικά με το θέμα της κοινωνικής ευθύνης και της ευαισθητοποίησης των πολιτών σε κοινωνικά ζητήματα σήμερα, με την ελπίδα να οδηγήσουν τόσο σε γόνιμη συζήτηση, όσο και σε άμεση (αντί)δραση.
Γράφει, λοιπόν, ο Χ. Μιχαηλίδης:



Γαϊδούρια και Γραφικοί
Η αιώνια πάλη του καλού με το κακό...

Μια φίλη βρέθηκε τις προάλλες σε ακριβό εστιατόριο των βορείων προαστίων της Αθήνας. Ψάρι τρως εκεί, και το πληρώνεις χρυσάφι. Οι πελάτες είναι από εκείνους που αντέχει η τσέπη τους, αλλά όταν έρχεται ο λογαριασμός όλο και κάποιος θα αναφωνήσει «ρε παιδιά, ούτε στο Λονδίνο δεν πληρώνεις τόσα».

Δυστυχώς, η παράλογη χρέωση (σχεδόν σε όλους τους τομείς) δεν είναι το μόνο άθλημα στο οποίο διαφέρουμε από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους. Στο ίδιο εστιατόριο που βρέθηκε η φίλη, κάποιοι της παρέας, βλέποντας και αρκετούς άλλους τριγύρω να κάνουν το ίδιο, άναψαν τσιγάρο. Εκείνη τους υπενθύμισε ότι απαγορεύεται, αλλά εισέπραξε ομαδική αποδοκιμασία. Όταν διαμαρτυρήθηκε δε στον ιδιοκτήτη του καταστήματος, έλαβε την απάντηση «και τι θέλετε να κάνω εγώ, αφού όλοι καπνίζουν;». Η φίλη επιτόπου πήρε τηλέφωνο την «υπηρεσία καταγγελιών». «Πόσοι καπνίζουν;» τη ρώτησε ο άνθρωπος στην άλλη άκρη της γραμμής. «Ένας-δύο, ή περισσότεροι;». Αντιμέτωπη με αυτή την ηλίθια απορία (λες και έχει σημασία εάν παρανομούν ένας ή χίλιοι), η φίλη έκλεισε το τηλέφωνο και παραδόθηκε στη χλεύη των άλλων και στη δική της, πικρή σιωπή.

Η απαγόρευση του καπνίσματος που, μας αρέσει-δεν μας αρέσει, είναι νόμος του κράτους, είναι μία ακόμη από τις χιλιάδες «μη αντιμετωπίσιμες» πια, βαριές αρρώστιες αυτού του τόπου και των περισσότερων πολιτών του.


Ένας καλός φίλος, νομικός, λέει ότι η κατάσταση είναι πλέον «μη αντιμετωπίσιμη», επειδή οι παρανομούντες είναι περισσότεροι από τους νομοταγείς. Τι να σου κάνει, φερ' ειπείν, η αστυνομία, για την παράνομη στάθμευση, όταν σε όλους τους δρόμους, και ανεξαρτήτως σηματοδότησης υπάρχουν αυτοκίνητα που είναι σταθμευμένα εκεί όπου δεν πρέπει να είναι; Πώς να αντιμετωπίσεις, πάλι, το φαινόμενο της φοροδιαφυγής, όταν «εμπλέκονται» σ' αυτό οι περισσότεροι εργαζόμενοι πολίτες;

Έχω γίνει κουραστικός τον τελευταίο καιρό «γκρινιάζοντας» συνέχεια για όλους εκείνους που παρκάρουν σε θέσεις αναπήρων, ή κλείνουν ράμπες απ' τις οποίες περνούν τα αναπηρικά καροτσάκια, ή τις ειδικές διαγραμμίσεις στις πλάκες των πεζοδρομίων για να διευκολύνονται στο περπάτημά τους οι τυφλοί. Δεν θα το αφήσω όμως το θέμα, γιατί αυτή η συμπεριφορά, η γαϊδουρινή, είναι μία από τις μεγαλύτερες προσβολές που μπορεί να αισθάνεται κάποιος, ο οποίος θέλει ακόμα να πιστεύει πως ζει σε έναν πολιτισμένο τόπο. Δεν θα το αφήσω, επίσης, γιατί εκείνοι που είναι υπεύθυνοι για να «κυνηγήσουν» τους παρανομούντες δεν συγκινούνται με μια «πρώτη καταγγελία», και ελπίζουν, βάσιμα τις πιο πολλές φορές, ότι «θα γράψει αυτός, θα γράψουν και πέντε-έξι άλλοι, και θα ξεχαστεί το θέμα».


Η Ελλάδα μας έχει την πιο μεγάλη συλλογή «ξεχασμένων παρανομιών» στον κόσμο. Έχει, επίσης, και τη μεγαλύτερη συλλογή μη κοινωνικά ευαισθητοποιημένων πολιτών. Όλες οι κοινωνίες που προοδεύουν στηρίζονται εν πολλοίς σ' αυτόν ακριβώς τον βαθμό της «κοινωνικής ευθύνης» που έχουν οι πιο πολλοί πολίτες τους - παντού υπάρχουν γαϊδούρια, αλλά είναι λίγα, μειοψηφία, όχι «όλο το κοπάδι».

Η κοινωνική ευθύνη προϋποθέτει τη γενικότερη παιδεία που εμείς δεν διαθέτουμε. Την επικαλούμαστε, λέμε ότι όλα είναι «θέμα της», αλλά δεν την έχουμε. Είναι μία διαρκής «διαδικασία», που σου έρχεται αυθόρμητα, φυσιολογικά - δεν είναι, απλώς, μία καλή χριστιανική πράξη, ή μια ωραία... φιλανθρωπική ενέργεια της στιγμής. Η κοινωνική ευθύνη ενέχει και την έννοια της αλληλεγγύης, που επίσης εδώ είναι ανύπαρκτη. Όταν, κάθε μέρα, εκατό κυρίες που πάνε σε ένα κομμωτήριο στην οδό Χαριλάου Τρικούπη στην Κηφισιά παρατάνε τα αυτοκίνητά τους επάνω στον κύριο αυτόν οδικό άξονα, κάνοντας κόλαση, πολλές φορές, τη ζωή των άλλων που κινούνται σε αυτόν, σίγουρα δεν έχουν ιδέα τι σημαίνει «αλληλλεγγύη» - έννοια άμεσα συνυφασμένη, βεβαίως, και με εκείνη του «σεβασμού».

Πριν 3 χρόνια, θυμάμαι, πέρασα, χάριν ενός δημοσιογραφικού ρεπορτάζ, τρία βράδια στα επείγοντα περιστατικά και σε νοσηλευτικές μονάδες του ΚΑΤ - του νοσοκομείου των τροχαίων, όπως είναι γνωστό σε πολλούς. Διαπίστωσα ιδίοις όμμασι, και άκουσα πολλές φορές όλα αυτά που ήδη ξέρουμε και που κατά καιρούς συζητάμε στις παρέες μας: ότι είναι άπειρες οι οικογένειες της Ελλάδας που έχουν διαλυθεί εξαιτίας τροχαίων που θα μπορούσαν εύκολα να είχαν αποφευχθεί.

Μιλάμε για ανθρώπους -πολλά νέα παιδιά, δυστυχώς- που οδηγούσαν υπό την επήρεια αλκοόλ, που κατανάλωσαν σε νυχτερινά κέντρα. (Σε αυτά τα ίδια νυχτερινά κέντρα, που, για να παρακάμψουν σήμερα την απαγόρευση του καπνίσματος, «σπάνε» τα μαγαζιά τους σε πολλές μικρές «εταιρείες», ώστε να εμπίπτουν στην εξαίρεση των «70 τετραγωνικών», και να πετύχουν κάπνισμα παντού!) Μιλάμε για ανθρώπους, πολλοί από τους οποίους οδηγούσαν χωρίς κράνος ή ζώνη ασφαλείας. Ανθρώπους, τέλος, που «μάλλον πήραν το δίπλωμά τους πολύ εύκολα», όπως μου είπαν πολλοί συγγενείς με τους οποίους μίλησα.

Κοινωνική ευθύνη είναι, επιτέλους, κάποιοι να αντιδράσουν, έντονα και συνεχώς, σε όλα αυτά. Κι ας χαρακτηριστούν γραφικοί!


Εσείς; Πώς θα ορίζατε την κοινωνική ευθύνη; Πού βλέπετε να είναι απούσα; Τι δράσεις έχετε να προτείνετε που να συμβάλλουν στην ευαισθητοποίηση των πολιτών και να βελτιώνουν την καθημερινή συμπεριφορά μας;

Σχόλια

  1. Εγω θα υποστηριξω αυτο που λεω παντα...Ολα ειναι στο μυαλο μας.Ας ξεκινησουμε απο τον εαυτο μας.
    Πρεπει ομως να βοηθησει και το σχολειο και η οικογενεια, αλλα και παλι αυτοι που θα μας μαθουν ορισμενες αξιες δε θα πρεπει να τα βρουν πρωτα με τον εαυτο τους;;; Οποτε γυρναμε στο ιδιο, στο "εγω"..
    αααυτα...

    Καληνυχτα!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Το πιστεύω μου είναι αυτό. Θα πρέπει πρώτα να μάθουε να σεβόμαστε τον εαυτό μας. Και σεβόμενος τον εαυτό μου ας καταλάβω πλέον το νόημα του" μην κάνεις στους άλλους ότι δεν θέλεις να σου κάνουν". Έχει προέκταση τόσο στους δίπλα μου όσο και στους γύρω μου αλλά και στην φύση.Δεν μπορούν όμως τα πράγματα να αλλάξουν μόνο με λόγια. πρέπει να δίνουμε καθημερινά παραδείγματα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Διονύση, δύσκολο θέμα διάλεξες! Το χειρότερο που συμβαίνει σ' αυτή την χώρα είναι ότι θεωρούμε φυσιολογική την γαϊδουρινή συμπεριφορά κι έτσι επιλέγουμε τη σιωπή. Νομίζω η κοινωνική ευθύνη , τουλάχιστον στις μορφές της καθημερινής της έκφρασης , πρέπει να ταυτίζεται με τη χρήση μιας μικρής αλλά μαγικής λέξης: ΟΧΙ σε ο,τιδήποτε μάς προσβάλλει. Πρέπει να τολμούμε να διαμαρτυρόμαστε, αν και η διαμαρτυρία ως πρακτική ακούγεται πια παλιομοδίτικη. Νά μου έρχεται ένα παράδειγμα στο μυαλό: συχνά στο τηλέφωνο υπάρχουν άνθρωποι που χωρίς να απευθύνουν κάποιο χαιρετισμό, μάς ζητούν να δώσουμε μια πληροφορία ή ενδιαφέρονται να επικοινωνήσουν μαζί μας. Χρειάζεται να τους δηλώνουμε ότι ο χαιρετισμός είναι βασική προϋπόθεση για να ξεκινήσει οποιαδήποτε συνομιλία, όσο τυπική κι αν είναι.
    Ο δημόσιος χώρος της ΠΟΛΗΣ απαιτεί την τήρηση βασικών κανόνων που επιβάλλει ο αστικός πολιτισμός. Μάλλον στην Ελλάδα έχουμε δρόμο να διανύσουμε για να γίνουν σεβαστά τα «αστικά ήθη»

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. to arthro anaferete se mia sigekrimeni katigoria politwn tous legomenous...ellinarades.toulaxiston ego prosopika etsi to adilamvanomai(sta themata pou thixtikan peri koinonikis euthinis).tora den xero an auti i katigoria pliopsifei i oxi...(erotima...)

    nomoi,diataxeis,apagoreuseis xana nomoi xana apagoreuseis...
    ti na sou kanoun oi nomoi kai oi apogoreuseis pano se anthropous pou den exeis frodisei na prosfereis stixiodi paideia,pou den tous didaskeis sevasmo,allhleggyh,omadikotita,sidrofikotita.alla ti?otomismo kai lamogia.kai afou tous ta matheneis auta apo mikra paidia kai afou sidireis auti tn katastasi...erxese meta na tous valeis apagoreuseis kai nomous.kai to apotelesma...tipota.oi nomoi den ginodai sevastoi dioti iparxei to aisthima pos den ekfrazoun tous polites.prosopika eimai tis thesis tou sinthimatos tou may tou 68''apagoreuete to apagoreuete''

    kai ekei erxete i paidia kai o sevasmos pou einai to kedro tou zitimatos.o anthropos den xriazete kapio nomo i kapia apagoreusi gia na katalavei pos to kapnisma vlapyei tn idio kai tous giro tou.to gnorizei apo monos tou.xerei pote pratei to sosto kai pote to lathos.vevea prepei na einai eleutheros na ''katastrefei'' tn eauto tou me opion tropo epilegei.oxi omos na enoxlei tn dipla tou.ekei paizei tn rolo tis i koinoniki euthini...pou aparetita proipothetei paideia.

    i atomiki kai koinoniki euthini paizei para poli simantiko rolo.to ego tou kathenos mas.ti stasi sou apenadi stn koinonia kai ta pragmata.parol' auta autoi pou kathorizoun tous nomous,ta parathirakia autwn,tis apagoreuseis kai ta diatagmata as frodisoun prota na mn strevlonoun to aisthima ithikis auton pou pane na simorfosoun.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ειρήνη,
    Αυτό το άτιμο το "εγώ", τρία τόσα δα γραμματάκια, είναι που θέλει τόση πολλή δουλειά, όπως λες. Και το θέμα δεν προκύπτει και τόσο απλό, όπως ίσως μοιάζει να είναι..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Βαγγέλη,
    Καλησπέρα. Όπως τα λέγαμε και με την Ειρήνη. Μέχρι τη διαπίστωση που κάνεις φτάνουμε μάλλον εύκολα. Φαίνεται, όμως, πως από 'κει ξεκινάει ο δρόμος. Και μια και ο άνθρωπος δεν είναι τόσο λογικό να στηρίζεται στον εαυτό του για να ...φτιάξει τον εαυτό του, μήπως χρειάζεται να οργανώσουμε σε στέρεες βάσεις την Έκπαίδευση, ώστε αυτή να προσφέρει πολύ περισσότερα πράγματα απ' αυτά που μέχρι τώρα προσφέρει;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Νίκο,
    Τα κατάφερες, βλέπω, να συνδεθείς και να μπαίνεις στο διάλογο! Με μεγάλη χαρά, λοιπόν, σ' ακούμε.
    Τώρα, σχετικά με τα γραφόμενά σου, απάντησέ μου γιατί αυτό το απλό πράγμα που γράφεις μοιάζει τόσο δύσκολο να το βλέπουμε και στην πράξη να ισχύει; ( ρητορικό ερώτημα, φοβάμαι...)
    Καλό βράδυ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ελένη,
    Ευχαριστούμε, ευχαριστούμε για τη χρήσιμη παρέμβασή σου. Κρατάω τη χρήση της μικρής μαγικής λέξης ("ΟΧΙ σε ο,τιδήποτε μάς προσβάλλει. Πρέπει να τολμούμε να διαμαρτυρόμαστε"), αλλά και το ότι "Ο δημόσιος χώρος της ΠΟΛΗΣ απαιτεί την τήρηση βασικών κανόνων που επιβάλλει ο αστικός πολιτισμός. Μάλλον στην Ελλάδα έχουμε δρόμο να διανύσουμε για να γίνουν σεβαστά τα «αστικά ήθη» ". Γιατί εκτός από το έλλειμμα στον προϋπολογισμό προφανώς έχουμε και σημαντικό έλλειμμα αστικής παιδείας που επείγει να μειωθεί δραστικά. Και τα καθημερινά μας "όχι" καθόλου παλιομοδίτικα δε μου φαίνονται. Αναγκαία.
    Καλό βράδυ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Δημήτρη,
    Στο πρώτο σου ερώτημα: Νομίζω πως αν η επικρατούσα κατάσταση είναι αυτή που επιβάλλεται από τη νοοτροπία των "ελληναράδων", τότε, προφανώς, αυτοί πλειοψηφούν.

    Και, επίσης, ναι, συνάρτηση παιδείας αποτελεί το θέμα. Αλλά ακόμα κι οι νόμοι μήπως δεν είναι μέσα παίδευσης; Στη βελτίωση των όρων ζωής του κοινωνικού συνόλου δεν (πρέπει να) αποβλέπουν;

    Τελικά, είναι θέμα επιμονής, χρόνου και "δουλειάς πολλής" η καλλιέργεια της ιδέας του συνανήκειν; Και προσανατολίζω και την Εκπαίδευση πιο σταθερά προς τα 'κει;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Κ. Μάνεση αυτό το απλό πράγμα όπως λέτε για να κατανοηθεί χρειάζεται παιδεία και κριτική σκέψη που δυστυχώς στην Ελλάδα λάμπουν δια της απουσίας τους.Δυστηχώς!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Το ιστολόγιό μας στοχεύει στη συμμετοχή, τη συζήτηση, την ανταλλαγή, την έκφραση απόψεων και ιδεών, γι' αυτό και τα σχόλιά σας είναι κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτα:-)

Δημοφιλείς αναρτήσεις