Απόψε δεν έχουμε φίλους

" Ιστορία είναι οι ιστορίες των ανθρώπων. Αυτό που αντιλαμβανόμαστε ως Ιστορία (με γιώτα κεφαλαίο, μακροϊστορία που θα έλεγαν κάποιοι) διαμορφώνεται από τη μικροϊστορία του καθενός από μας. Εκείνο που συνήθως σοκάρει τα παιδιά στο σχολείο είναι η στιγμή που συνειδητοποιούν (κυρίως μέσα από οπτικό υλικό, βίντεο και φωτογραφίες) πως η Ιστορία δεν είναι μεγάλα γεγονότα που συνέβησαν σε κάποιους άλλους, αλλού. Είναι όλα αυτά που έζησαν οι γονείς και οι παππούδες τους, δηλαδή ζωντανοί άνθρωποι με κεφάλι, δυο πόδια κι όνομα. Η Ιστορία είναι περίεργο πράγμα. Όσο τη ζούμε, δεν συνειδητοποιούμε ότι βράζουμε στο καζάνι της – εκτός κι αν μας κάψει."

( από συνέντευξη της Σοφίας Νικολαΐδου στην athens voice, 15/4)

Ένα πολύ ενδιαφέρον και πολυδιάστατο βιβλίο μας δίνει

η Σοφία Νικολαΐδου

, βιβλίο που έχει τίτλο του ένα σύνθημα του Δεκέμβρη του 2008:
"Απόψε δεν έχουμε φίλους" (εκδ. Μεταίχμιο)

και που σε καιρούς δύσκολους ανάβει ένα καντηλάκι στην ισορική μνήμη ( " Όποιος θυμάται να του βγει το μάτι. Όποιος ξεχνάει να του βγουν και τα δυο", διαβάζουμε στην προμετωπίδα του βιβλίου)

Και μπορεί η ιστορία να ξεκινά και να κλείνει το Δεκέμβριο του 2008, αλλά απλώνεται κυρίως στη δεκαετία του 1980 και στα προκατοχικά και κατοχικά χρόνια στη Θεσσαλονίκη.
Τις δύο αυτές εποχές τις συνδέει το διδακτορικό που κάνει ο Σουκιούρογλου σχετικά με το θέμα των δωσίλογων και τις γερμανοφασιστικές οργανώσεις στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Παρακολουθούμε έτσι, μέσα από τις συνεχείς εναλλαγές των χρονικών επιπέδων, τις συμπεριφορές, την εξέλιξη των σχέσεων των ηρώων σε εποχές που η Ιστορία επιβάλλει επιλογές και στάσεις.

(φωτ από την athens voice)

Αναμφίβολα, τίθενται πολλά και ενδιαφέροντα ζητήματα σε σχέση με την επίδραση της Ιστορίας στην ιδιωτική και κοινωνική καθημερινότητα, αλλά και ζητήματα πρόσληψης, ερμηνείας της Ιστορίας.
Πίσω ωστόσο, αλλά και πάνω απ' αυτά, , μπορεί να αισθανθεί κανείς την περιπέτεια του ελεύθερου πνεύματος, μπορεί να ακούσει μιαν ωδή στους ανθρώπους που, ξεπερνώντας στεγανά και δογματισμούς, στέκονται κριτικά και ελεύθερα απέναντι στην Ιστορία, πληρώνοντας τις περισσότερες φορές τη στάση τους αυτή:

" Ο δάσκαλος δεν είχε πίσω του ένα κόμμα, μια ομάδα, έστω, με κοινή δράση και καταστατικό. Δεν κρύφτηκε στο απυρόβλητο έδαφος μιας ιδεολογίας, δεν απέκτησε το ηθικό επίχρισμα του κατατρεγμένου κομμουνιστή. Ξεχάστηκε, λοιπόν. Βέβαια, όταν κανένας τον μνημόνευε αραιά και πού, οι υπόλοιποι κουνούσαν τα κεφάλια τους, συμπληρώνοντας πως πήγε άδικα των αδίκων και η κουβέντα γύριζε αλλού.
Σε δύσκολους καιρούς η ιδεολογία είναι καύσιμο, έλεγε ο Ντόκος. Όποιος βασανίζει τις ιδέες βασανίζεται, αυτό έπαθε ο Νικηφορίδης. Άνοιγε τόπο μόνος του. Του το αναγνώριζαν δεν του το συγχωρούσαν."

( σελ. 225)
Ήρωες ζωντανοί, αφήγηση ρέουσα που διατρέχει τις εποχές, σκαλίζει τη μνήμη και θρέφει ένα δυνητικά γόνιμο προβληματισμό.

Τη Σοφία Νικολαΐδου, που εκτός από συγγραφέας είναι και φιλόλογος με διατριβή στις τεχνολογίες της ΠΛηροφορίας και της Επικοινωνίας για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας, μπορείτε να την ακούσετε αύριο Σάββατο στην εισήγησή της που θα κάνει ( θέμα: Διδασκαλία της Λογοτεχνίας και Νέες Τεχνολογίες. Διαδικτυακό σοκολατάκι ή ανάγκη;) στην ημερίδα για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Πληροφορίες για την ημερίδα αυτή εδώ:

http://www.p-e-f.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=45:h-q-q&catid=17:2010-01-28-21-50-44&Itemid=32