Αυτές τις μέρες στη βιβλιοθήκη ακούμε τον Επιτάφιο του Γιάννη Ρίτσου και του Μίκη Θεοδωράκη

Αυτές τις μέρες στη βιβλιοθήκη του σχολείου ακούμε τη Νένα Βενετσάνου να τραγουδάει τον Επιτάφιο του Γιάννη Ρίτσου και του Μίκη Θεοδωράκη ( έργο του 1958 ).

Στον Επιτάφιο, ο Θεοδωράκης έχει μελοποιήσει οκτώ ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου, ποιήματα-σπαρακτικοί μονόλογοι μιας μάνας που χάνει το παιδί της στα επεισόδια που γίνονται το 1936 σε απεργία καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη ( πραγματικό γεγονός ).



Μίκης Θεοδωράκης - Γιάννης Ρίτσος
Πρώτη ηχογράφηση: Αύγουστος 1960 ΕΜΙΜάνος Χατζιδάκις - Νάνα Μούσχουρη.

Δεύτερη ηχογράφηση: Σεπτέμβριος 1960Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Κάιτη Θύμη, Μανώλης Χιώτης.

Τρίτη ηχογράφηση: 1963 Μίκης Θεοδωράκης - Μαίρη Λίντα - Μανώλης Χιώτης και ορχήστρα εγχόρδων.

Σημειώνει ο Δ. Χατζόπουλος:
" Τον «Επιτάφιο» ο Μίκης Θεοδωράκης τον συνέθεσε στο Παρίσι το 1958. Ο Γιάννης Ρίτσος κατοικούσε στην Αθήνα και μετά την επιστροφή του από την εξορία άρχισε να επανεκδίδει τα βιβλία του.
Κάθε καινούργια έκδοση την έστελνε στο Παρίσι στον συνθέτη και ανάμεσά τους, του έστειλε και τον «Επιτάφιο» με την αφιέρωση «το βιβλίο τούτο κάηκε από τον Μεταξά στα 1938 κάτω από τους Στύλους του Ολυμπίου Διός»
Είναι καταπληκτικό αυτό που σημειώνει ο Μίκης Θεοδωράκης : τον «Επιτάφιο» - το μεγαλύτερο μέρος του -τον μελοποίησε περιμένοντας τη γυναίκα του μέσα στο αυτοκίνητο, να ολοκληρώσει τα ψώνια της σε ένα παρισινό σούπερ μάρκετ. Είχε μαζί του το βιβλίο και μελοποιούσε τους στίχους, σημειώνοντας με μολύβι στα περιθώρια.Το βράδυ εκείνο, σε μια φιλική συντροφιά που μαζεύτηκε σπίτι του, έπαιξε για πρώτη φορά κομμάτια από το έργο για να δει τις αντιδράσεις των προσκεκλημένων του.
Όταν ολοκλήρωσε τη μελοποίηση και τις αντιγραφές, έστειλε από ένα αντίτυπο στην Αθήνα στον Μάνο Χατζιδάκι, στον Γιάννη Ρίτσο και σ΄ένα φίλο του, τον Βύρωνα Σάμιο. Οι δύο πρώτες ηχογραφήσεις του έργου έγιναν σχεδόν ταυτοχρόνως και ο συνθέτης ήταν παρών και στις δύο, αφού ήδη είχε έρθει στην Αθήνα "

Δυο δείγματα από το ποιητικό έργο του Γιάννη Ρίτσου:



Μέρα Μαγιού μου μίσεψες μέρα Μαγιού σε χάνω

άνοιξη γιε που αγάπαγες κι ανέβαινες απάνω


Στο λιακωτό και κοίταζες και δίχως να χορταίνεις

άρμεγες με τα μάτια σου το φως της οικουμένης


Και μου ιστορούσες με φωνή γλυκιά ζεστή κι αντρίκεια

τόσα όσα μήτε του γιαλού δεν φτάνουν τα χαλίκια


Και μου 'λεγες πως όλ' αυτά τα ωραία θα ν' δικά μας

και τώρα εσβήστης κι έσβησε το φέγγος κι η φωτιά μας



Γιε μου, σπλάχνο των σπλάχνων μου, καρδούλα της καρδιάς μου,
πουλάκι της φτώχειας αυλής, ανθέ της ερημιάς μου,
Πώς κλείσαν τα ματάκια σου και δε θωρείς που κλαίω
και δε σαλεύεις, δε γροικάς τα πού πικρά σου λέω ;


Γιόκα μου, εσύ που γιάτρευες κάθε παράπονο μου,
που μάντευες τι πέρναγε κάτου απ’ το τσίνορο μου,
Τώρα δε με παρηγοράς και δε μου βγάζεις άχνα
και δε μαντεύεις τις πληγές πού τρώνε μου τα σπλάχνα ;


Πουλί μου, εσύ που μούφερνες νεράκι στην παλάμη
πώς δε θωρείς που δέρνουμαι και τρέμω σαν καλάμι ;
Στη στράτα εδώ καταμεσίς τ’ άσπρα μαλλιά μου λύνω
και σου σκεπάζω της μορφής το μαραμένο κρίνο.


Φιλώ το παγωμένο σου χειλάκι που σωπαίνει
κ’ είναι σα να μου θύμωσε και σφαλιγμένο μένει.
Δε μου μιλείς κ’ η δόλια εγώ τον κόρφο, δες, ανοίγω
και στα βυζιά που βύζαξες τα νύχια, γιέ μου, μπήγω.


Εσείς, τι προτείνετε να ακούσουμε στη βιβλιοθήκη;




Σχόλια

  1. 13 κορυφαία ποιήματα του μεγάλου Αλεξανδρινού Κώστα Καβάφη έγιναν αισθαντικά τραγούδια που μπορεί να τραγουδήσει όλος ο κόσμος πάνω σε μουσική Γιάννη Πετρίτση.

    Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον (Αλεξάνδρεια), Θερμοπύλες, Πόλις, Ιθάκη, Οσο Μπορείς, Φωνές, Ο Ηλιος του Απογεύματος είναι μερικά από αυτά.

    Τραγουδά ο Αλέξανδρος Χατζής. Συμμετέχει μία νέα θαυμάσια φωνή, η Νέλλη Βαβάση . Και η έκπληξη : Απαγγέλλουν ο Μιχάλης Κακογιάννης, η Κάτια Δανδουλάκη και ο Γρηγόρης Βαλτινός .Τρεις μεγάλοι καλλιτέχνες χάρισαν τις υπέροχες φωνές τους απαγγέλλοντας μερικά απ’ τα ωραιότερα ποιήματα του Καβάφη .

    Ολα αυτά σε μια συλλεκτική κασετίνα με σχέδια του ζωγράφου Δημήτρη Ταλαγάνη και ένα πολύ όμορφο ένθετο βιβλιαράκι με τα ποιήματα του Κ. Καβάφη.

    Μια ποιοτική παραγωγή της δισκογραφικής εταιρίας Bonus που προσπαθεί όπως λεει...’’ Σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς να προσφέρει καλό ελληνικό τραγούδι’’.

    Τη μουσική και την επιμέλεια της παραγωγής έχει κάνει ο Γιάννης Πετρίτσης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Νιόνιο την άλλη εβδομάδα προτείνω Γιάννη Χαρούλη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αν γίνεται, κρατήστε για λίγο αυτή την επιλογή και, αν μπορείτε, κάντε ένα γενικότερο αφιέρωμα στα μελοποιημένα ποιήματα του Ρίτσου. Η προσέγγιση της ποιητικής του Ρίτσου ανήκει στην ύλη της Β΄Λυκείου , οπότε αυτά τα ακούσματα θα είναι πολύ ενδιαφέροντα και για τα τμήματα που έχουν, ήδη, καλύψει τη συγκεκριμένη ύλη, αλλά και για αυτά που πρόκειται στο επόμενο διάστημα να την καλύψουν.
    Μπορεί να σας επισκεφθούμε ομαδικά στη Βιβλιοθήκη. Ετοιμάστε μας ατμόσφαιρα!
    Ε.Τζέτζου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ανώνυμε,
    Έχω διαβάσει κι εγώ γι' αυτό το CD, αλλά δεν το έχω ακούσει ακόμα. Θα ήθελα πολύ - και θα το επιδιώξω - να το ακούσω. Άλλωστε, τα περισσότερα από τα ποιήματα του Καβάφη που συμπεριλαμβάνονται σ' αυτό αρέσουν πολύ στα παιδιά και θα είχε ενδιαφέρον η πρόταση μελοποίησής τους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Δημήτρη και Λίλα,
    συνήθως τις επιλογές στη βιβλιοθήκη τις κρατάμε περισσότερο από μία βδομάδα, μια και οι μουσικές ακούγονται κυρίως στα διαλείμματα, οπότε ο χρόνος είναι περιορισμένος - σκεφτείτε, άλλωστε πόσες μέρες χάνονται...Οπότε, μπορούν να γίνουν και τα δύο που προτείνετε.
    Λίλα, μια σκέψη που υπάρχει εδώ και καιρό αλλά βαλτώνει (...μας φάγανε οι πολλές εκδηλώσεις και δεν προλαβαίνουμε...)είναι να δημιουργούσαμε ένα αρχείο μελοποιημένης ποίησης στη βιβλιοθήκη. Αν και φοβάμαι πως η εποχή θα μας ξεπεράσει: ήδη ένα αρχείο παρουσιάσεων ποιητών με power point φαίνεται ελκυστικότερο..
    Υστερόγραφο: Ζητείται καθηγητής για παράδοση μαθημάτων power point, photoshop κλπ. Αμοιβή υψηλή, σκράπας μαθητής εξασφαλισμένος...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Καλημέρα!

    Η έννοια της μουσικής είναι τόσο παλιά όσο και η δημιουργία του κόσμου, αφου ο ρυθμός, ένα από τα βασικότερα στοιχεία της, γεννήθηκε με την πρώτη πνοή ζωής.
    Ότι ζει, πάλλεται. Το σύμπαν κινείται πάνω σε μια ατέλειωτη ποικιλία ρυθμών: αστρικοί ρυθμοί, ηλιακοί ρυθμοί, εποχιακοί ρυθμοί, ημερονύχτιο.. Και ο ανθρώπινος οργανισμός, ως μέρος του σύμπαντος, λειτουργεί επίσης πάνω σε μια πολύ μεγάλη ποικιλία ρυθμών..
    Είναι ένας νόμος παγκόσμιος ο νόμος του ρυθμού που ορίζει την ίδια τη ζωή σε όλες τις μορφές της.
    Και για να εκφραστούμε με τους πιο ποιητικούς όρους του Ταγκορ: " Ο ίδιος ποταμός ζωής που τρέχει στις φλέβες μας, νύχτα , μέρα, διασχίζει τον κόσμο ολόκληρο χορεύοντας σε ρυθμικούς παλμούς".
    Να ακούτε όλες τις μουσικές του κόσμου..
    Τόσο ο ήχος όσο και το χρώμα ασκούν την επίδρασή τους στην ανθρώπινη ψυχή σύμφωνα με το νόμο της αρμονίας. Μια λεπτή ψυχή την ελκύει το χρώμα και μια ακόμα λεπτότερη ψυχή την ελκύει ο ήχος.

    {Διονύση δεν μπορώ να στείλω σχόλιο στο νέο σας μπλογκ..μπορεί κάποιος να αφήσει οδηγίες..}

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Δυνατή και μεγαλόπνοη η ιδέα για ppt ποιητών. Πάλι θα τρέχουμε;;;
    Φυσικά, ό,τι θέλετε για ppt, εδώ είμαστε.
    Ε.Τζέτζου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Mareld,
    Ωραίο και...συμπαντικά προσαρμοσμένο με την τρέχουσα σχολική μας επικαιρότητα το σχόλιό σου( διημερίδα αστρονομίας, Βρεττάκος κλπ).
    Σε έχουμε ακούσει κιόλας:Η βιβλιοθήκη μας διαθέτει και ήχους και χρώματα.
    Καλό σου απόγευμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Ε.Τζέτζου,
    (" ppt ")!! Τρελαίνομαι για ορολογία! Λες να... βρήκα το δάσκαλό μου;!
    κ. Τζέτζου: Μην υπόσχεσθε τίποτα σε μικρό παιδί -και μην πιστεύετε εκείνα τα τραγούδια που διατείνονται πως "τα παιδιά δεν έχουν μνήμη κλπκλπ".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Προτείνω "το χαμόγελο της Τζοκόντας" του Μάνου Χατζηδάκη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Φωτεινή,
    Η πρότασή σου έγινε αμέσως ...ομόφωνα δεκτή! Πολύ σύντομα θα το βάλουμε - είναι, βλέπεις, και μια μουσική που ταιριάζει πολύ στην ατμόσφαιρα που θέλουμε να υπάρχει στη βιβλιοθήκη.
    ( Πόσα χρόνια που ακούγεται και πάντα φρέσκια, ε;)

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Το ιστολόγιό μας στοχεύει στη συμμετοχή, τη συζήτηση, την ανταλλαγή, την έκφραση απόψεων και ιδεών, γι' αυτό και τα σχόλιά σας είναι κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτα:-)

Δημοφιλείς αναρτήσεις