«Κι έρχεται το δέντρο, το δέντρο της καταιγίδας..." (Π.Νερούντα)



Με αφορμή το πολύ ενδιαφέρον –όπως φαίνεται- αφιέρωμα στο Μίκη Θεοδωράκη από το κανάλι της Βουλής:
αποσπάσματα από το Canto General (ποίηση: Πάμπλο Νερούντα, μουσική: Μίκης Θεοδωράκης) κι ένα ποίημα του Γιάννη Ρίτσου για τον Πάμπλο Νερούντα.

VEGETACIONES

A LAS tierras sin nombres y sin números bajaba

el viento desde otros dominios,traía la lluvia hilos celestes,y el dios de los altares impregnados devolvía las flores y las vidas.En la fertilidad crecía el tiempo.

ΒΛΑΣΤΗΣΕΙΣ
ΣΤΑ χώματα, που δεν είχαν όνομα κι ούτε αριθμό
κατέβαινε ό άνεμος από κυριαρχίες άλλες.
Έφερνε η βροχή κλωστές ουράνιες,
και των κυοφορούντων βωμών ο υγρός θεός ξανάνοινε τα λούλοuδα και τις ζωές.
Μέσα στη γονιμότητα αυγάταινε ο καιρός.

Πάμπλο Νερούντα, Σαλβαδόρ Αλλιέντε

Το “Canto General”, το «Γενικό Άσμα», του Πάμπλο Νερούντα
-του μεγάλου χιλιανού ποιητή- είναι η ιστορία της Λατινικής Αμερικής ,ένας ύμνος στη φύση και τους ανθρώπους της, στους ήρωές της, στις επαναστάσεις, στους αγώνες ενάντια στην καταπίεση, την τυραννία, τις δικτατορίες.



LOS LIBERTADORES
Aquí viene el árbol, el árbol de la tormenta,
el árbol del pueblo.
De la tierra suben sus héroes
como las hojas por lα savia,y el viento estrella los follajes
de muched umbre rumorosa,
hasta que cae la semilla
del pan otra vez a la tierra....

ΟΙ ΕΛΕΥΘΕΡΩΤΕΣ
Κι έρχεται το δέντρο, το δέντρο της καταιγίδας, το δέντρο του λαού.
Απ’ τη γη ανεβαίνουν οι ήρωές του όπως τα φύλλα απ’ το χυμό
κι ο άνεμος θρύβει τα φυλλώματατης βουερής ανθρωποθάλασσας
ώσπου πέφτει στη γη ξανά.


Vienen los pajaros
(Pablo Neruda - Mikis Theodorakis)

Todo era vuelo en nuestra tierra.
Como gotas de sangre y plumas
los cardenales desangraban
el amanecer de Anahuac.
El tucan era una adorable
caja de frutas barnizadas,
el colibri guardσ las chispas
originales del relampago
y sus minusculas hogueras
ardνan en el aire inmσvil.


ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ

ΟΛΑ ήταν πέταγμα στη γη μας.
Σταγόνες αίμα και φτερό
οι καρδερίνες, αφαίμαζαν
τη χαραυγη το Ανάγουακ*.
Το τουκάν*, αξιολάτρευτο ήταν κουτί
με καλογυαλισμένα φρούτα.
Το κολιμπρί* διαιώνιζε τα πρωτεϊκά σπιθοβολήματα της αστραπής
κι οι μικρές πυρκαγιές του
φουντώναν στον ασάλευτο αγέρα.


Ανάγουακ: πόλη στο Μεξικό. Τουκάν:πουλί με πλατύ ράμφος σχεδόν όσο το σώμα του. Κολιβρί: Το μικρότερο πουλί του κόσμου. Στέκει πετώντας επί τόπου με φτερά χρωμάτων ουράνιου τόξου.




( απόσπασμα από το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου:
"Στον Πάμπλο Νερούντα"
Καθυστερημένη απάντηση σ΄επιστολή του ανεπίδοτη)

Η απόδοση των στίχων στα ελληνικά , τα σχόλια και το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου από: Νερούντα, Γενικό Άσμα/ ΚΑΝΤΟ ΧΕΝΕΡΑΛ, εισαγωγή, μετάφραση, εξηγητικά ΔΑΝΑΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΟΠΟΥΛΟΥ, εκδ.ΤΥΠΩΘΗΤΩ-ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΑΡΔΑΝΟΣ




Από το κανάλι της Βουλής έχει προγραμματισθεί για τη Μεγάλη Πέμπτη, 16.04.09 στις 23:15:

Επιτάφιος (ποίηση Γιάννη Ρίτσου) /Δ/νση: Μίκης Θεοδωράκης. Η εκπομπή περιλαμβάνει επίσης συζήτηση μεταξύ Μίκη Θεοδωράκη και Γιάννη Ρίτσου.

Σχόλια

  1. ΣΥΝΕΒΗ ΧΕΙΜΩΝΑ
    Δεν υπήρχε κανείς σ' εκείνο το σπίτι.
    Εγώ ήμουν προσκαλεσμένος. Και μπήκα.
    Με είχε προσκαλέσει κάποια φήμη,
    κάποιος προσκυνητής χωρίς παρουσία,
    και το σαλόνι ήταν άδειο
    και με κοίταζαν με οίκτο
    οι τρύπες του χαλιού.
    Τα ράφια ήταν σπασμένα.
    (...)
    Κάθησα στο περιβόλι που μούσκευε
    από τα χοντρά λούκια του χειμώνα
    και μου φαινόταν αδύνατο
    πως κάτω απ' τη θλίψη
    και τη μουχλιασμένη μοναξιά
    θα δούλευαν ακόμη οι ρίζες
    χωρίς να τους δίνει κουράγιο κανείς.
    Όμως ανάμεσα σε σπασμένα γυαλιά
    και αποκόμματα βρώμικου γύψου
    θα έσκαγε ένα λουλούδι:
    δεν παραιτείται, επειδή μπορεί να γελάνε
    με το πάθος της, η άνοιξη.
    (...)
    Γι' αυτό δεν είπα σε κανέναν τίποτα
    για τούτη την επίσκεψη που δεν έκανα:
    ούτε το σπίτι αυτό υπάρχει
    και δεν ξέρω εκείνους τους ανθρώπους
    και δεν υπάρχει αλήθεια σ' αυτό το μύθο:
    Είναι μελαγχολίες του χειμώνα.
    Π. ΝΕΡΟΥΔΑ
    Μτφ. Δανάη Στρατηγοπούλου

    Στέλνω μεγάλο φιλί
    (ελίνα)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ελίνα,
    μου αρέσουν πολύ αυτές οι παρεμβάσεις σου στο διάστημα ανάμεσα στη βαθιά νύχτα και το ξημέρωμα. Φέρνουν μαζί τους και την ατμόσφαιρα της ώρας!
    Καλημέρα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Πολύ μ' αρέσει αυτή η συνύπαρξη!!!
    Και να που κι εδώ ο Ρίτσος δίνει το παρόν. Είχαν δίκιο τα παιδιά: δεν λείπει από πουθενά!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Γεια ου Λίλα, γεια σας, παρέα,

    Βρε, παιδί μου, όλο εκπλήξεις είσαστε εσείς εδώ!

    Διαβάζω το ποίημα που παράθεσε η Ελίνα. Μονότονα στα "δικά μας", εκλεκτικές συγγένειες ανιχνεύω. Ρίτσος. Βίοι παράλληλοι. Προς επίρρωσιν και ένα ενδεικτικό σονέτο από τα εκατό του έρωτα ( το 97) που σας σημειώνω παρακάτω. Hay que volar en este tiempo - γιατί πρέπει να δω και λιγάκι πολιτεία...



    Hay que volar en este tiempo, a dónde?
    Sin alas, sin avión, volar sin duda:
    ya los pasos pasaron sin remedio,
    Vno elevaron los pies del pasajero.

    Hay que volar a cada instante como
    las águilas, las moscas y los días,
    hay que vencer los ojos de Saturno
    y establecer allí nuevas campanas.

    Ya no bastan zapatos ni caminos,
    ya no sirve la tierra a los errantes,
    ya cruzaron la noche las raíces,

    y tú aparecerás en otra estrella
    determinadamente transitoria
    convertida por fin en amapola.

    Να πετάμε μέσα στο χρόνο πρέπει,
    χωρίς φτερούγες ή άλλο, να πετάμε:
    πια ανώφελα τα βήματα περάσαν,
    δε σηκώσαν τα πόδια του επιβάτη.

    Πρέπει κανείς συνέχεια να πετάει
    σαν τους αετούς, τις μύγες και τις μέρες,
    του Κρόνου πρέπει να νικάει τα μάτια
    και καινούριες να στήνει εκεί καμπάνες.

    Πια δε φτάνουνε δρόμοι και παπούτσια,
    στους γυριστές πια η γη δε χρησιμεύει,
    τη νύχτα οι ρίζες έχουν διασταυρώσει,

    και σ' άλλο εσύ θα εμφανιστείς αστέρι,
    περαστική για τώρα και για πάντα,
    παπαρούνα στο τέλος καμωμένη.
    (μτφ. Ηλία Ματθαίου)

    Αλλά και πολιτικοκοινωνικό πλαίσιο παράλληλο. Στα 1974, στη μεγάλη συναυλία του Canto General του Μίκη στο Καραϊσκάκη, έλεγε ο συνθέτης πως ένα χρόνο πριν (1973 - χούντα στην Ελλάδα, Αλλιέντε στη Χιλή) προοριζόταν να γίνει αυτή η συναυλία στη Χιλή για τη φιμωμένη δημοκρατία στην Ελλάδα. Τελικά έγινε το 1974 στη δημοκρατική πια Ελλάδα για τη φιμωμένη από τον Πινοσέτ δημοκρατία στη Χιλή..

    ( Και μετά λες να μη σε επαινούμε, Λίλα μας.)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Κι έρχεται η ποίηση-



    ται
    ζον
    ά
    χρει
    ουρανό
    στον
    ν' ανεβείς
    ΓΙΑ

    δυο φτερά,
    ένα βιολί
    και κάτι πράγματα
    που δε μετριούνται, που δεν έχουν όνομα,
    πιστοποιητικά ματιού που πάει μακριά και αργά,
    επιγραφή στα νύχια της αμυγδαλιάς,
    τίτλοι της πρωινής χλόης.

    Πάβλο Νερούδα, Εστραβαγάριο
    μτφρ. Δανάη Στρατηγοπούλου


    Κι έρχεται ο αγώνας, στα χνάρια του Μπολιβάρ-

    Μ' ένα σκληρό λιθάρι χαράζω τ' όνομά σου πάνω στην
    πέτρα, νάρχουνται αργότερα οι ανθρώποι να
    προσκυνούν.
    Τινάζονται σπίθες καθώς χαράζω-έτσι είτανε, λεν, ο
    Μπολιβάρ- και παρακολουθώ
    Το χέρι μου καθώς γράφει, λαμπρό μέσα στον ήλιο.

    Νίκου Εγγονόπουλου, Μπολιβάρ





    Λίλα,μας δίνεις "εγρήγορα" ερεθίσματα,φωτεινά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Πολύ απόλαυσα ανάρτηση και σχόλια!
    Και μετά από τόση ποίηση και τόση ευαισθησία, πώς να κάνω την επόμενη ανάρτηση, Λίλα; Πώς;;;;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Έχω για τη ζωή μιαν αντίληψη δραματική και ρομαντική. Ο,τι δεν αγγίζει βαθιά την ευαισθησία μου δεν με ενδιαφέρει. Όσον αφορά την ποίηση, στην πραγματικότητα καταλαβαίνω πολύ λίγα πράγματα. Γι' αυτό συνεχίζω με τις αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας. Ίσως απ' αυτά τα φυτά, τη μοναξιά, τη σκληρή ζωή, βγαίνουν οι μυστικές, αληθινά βαθιές "Ποιητικές Πραμάτειες" που κανείς δεν μπορεί να διαβάσει, γιατί κανείς δεν τις έγραψε. Η ποίηση διδάσκεται βήμα βήμα ανάμεσα στα πράγματα και στις υπάρξεις, χωρίς να τα χωρίσουμε, αλλά ενώνοντάς τα με την ανιδιοτελή απλωσιά της αγάπης.
    Π. ΝΕΡΟΥΔΑ

    ..convertida por fin en amapola.

    Με πολύ αγάπη Σας εύχομαι
    Καλό Πάσχα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Γιώργο μου, μάλλον κατάλαβες λάθος, όπως θα δεις....
    Για εκείνο που φαντάστηκες , επιφυλλάσσω την καλύτερη μοίρα που περνάει από το χέρι μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Ειρήνη
    Ναι, είναι που οι τροχιές συναντάνε υπόγειες διαδρομές!
    Και ξανά μπροστά μου όλα [γράφω με νωπές ακόμη τις εντυπώσεις από τη Μακρόνησο –την ταινία- ]

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Διονύση

    Λοιπόν, καλά όλα αυτά!
    Με το αφιέρωμα στο Μίκη τι θα γίνει;;;

    …..και αχ! αυτές οι συναυλίες στο Καραϊσκάκη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Γιώργο
    Σωστά, πολύ σωστά,
    Και η ποίηση έρχεται –μ΄αυτά τα πράγματα που δε μετριούνται-
    από κοντά και ο Μπολιβάρ!
    Τι θα έλεγες και για το Δέντρο του Σαββόπουλου;;;!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Στέλλα,
    Στέλλα μας, τι λέτε;;;
    Βουτηγμένη στην ευαισθησία και την Τέχνη και έχετε και απορίες;;;;!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Mareld
    Τι χαρά!
    Με τι όμορφη συνοδεία οι πασχαλινές ευχές!!!
    Αντευχόμαστε θερμότατα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Συνέβη άνοιξη
    αν και στη Χιλή, όπου συνέβη, ήταν φθινόπωρο-
    αντίθετες, βλέπετε, οι εποχές.
    Συνέβη πριν από 16 χρόνια. Είμαστε στο σπίτι του Νερούδα στην Ισλα Νέγκρα και ο Μίκης έχει ζητήσει να ακουστεί πάνω από τον τάφο του το Ερχονται τα πουλιά.
    Ο τάφος βλέπει στον ωκεανό, μπροστά του μια απέραντη θάλασσα.
    Και ξαφνικά από τη θάλασσα έρχεται πετώντας ένας κοκκινολαίμης και πέφτει νεκρός μπροστά στα πόδια του Θεοδωράκη.
    Ετσι πίστεψα στη μεταφυσική.'
    Καλό Πάσχα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Εαρινή Συμφωνία

    ... κι εμείς στον ατμοσφαιρικό λόγο σου, Αγγελική.
    Να είσαι καλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Ναι Λίλα, Το Δέντρο. Εσείς το είπατε φωτιά, εμείς το λέμε Δέντρο.
    Λατρεμένο τραγούδι λατρεμένης εφηβείας λατρεμένης φωτιάς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Το ιστολόγιό μας στοχεύει στη συμμετοχή, τη συζήτηση, την ανταλλαγή, την έκφραση απόψεων και ιδεών, γι' αυτό και τα σχόλιά σας είναι κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτα:-)

Δημοφιλείς αναρτήσεις