Η σχἐση μας ( αγάπης; ευθύνης;) με τον τόπο μας

Μια μικρή, πρόχειρη έρευνα επιχειρήσαμε σ' ένα τμήμα της Γ΄Λυκείου, στο πλαίσιο του μαθήματος του Επιταφίου.
Εκεί, ο Περικλής, θέλοντας να πλέξει το εγκώμιο των πρώτων νεκρών του πελοποννησιακού πολέμου, εκθειάζει συνειδητά το μεγαλείο της πόλης που τους ανάθρεψε και τους γαλούχησε με αξίες.
Αυτό στάθηκε η αφορμή για να συζητήσουμε τη σχέση του πολίτη με την πόλη του τότε, σε άλλες εποχές και σήμερα, η αφορμή για να μιλήσουμε γι'αυτά που μας ενοχλούν και γι'αυτά που θα μπορούσαμε να κάνουμε.
Δόθηκε και ένα ερωτηματολόγιο, αρκετά πρόχειρα συνθεμένο, βέβαια, αλλά και αρκετό, για να φανερώσει κάποιες τάσεις.

Το ερωτηματολόγιο είχε τις παρακάτω ερωτήσεις:
Θεωρείς ότι ο τόπος σου διέρχεται περίοδο κρίσης των θεσμών;
α. Όχι.
β. Σε ένα μικρό βαθμό
γ. Σε μεγάλο βαθμό.

Συμπλήρωσε τα σημαντικότερα προβλήματα, κατά τη γνώμη σου, που απασχολούν στις μέρες μας την ελληνική κοινωνία.
α.________________________________________
β. ________________________________________
γ. ________________________________________
δ. ________________________________________

Σημείωσε 1-2 πράγματα που θα ήθελες να αλλάξουν απ' την καθημερινότητά σου
α__________________________________________
β__________________________________________

4. Ποιος ελπίζεις πως μπορεί περισσότερο να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των σημερινών κοινωνικών προβλημάτων; ( μπορείς να κυκλώσεις ένα ή δύο)
α. Στην κυβέρνηση
β. Στα κόμματα
γ. Στην Εκκλησία
δ. Στην Εκπαίδευση

ε. Στα άτομα
στ (άλλο - γράψε ποιο)


5. Πώς κρίνεις τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά, στην πόλη/χώρα που ζεις;
α. Ανύπαρκτη
β. Ελάχιστη.
γ. Μέτρια
δ. Ικανοποιητική
ε. Πολύ ικανοποιητική.

6. Θα ήθελες να κάνεις κάτι εσύ προσωπικά, προκειμένου να βελτιωθεί κάτι στην πόλη/χώρα σου;
α. ναι
β. όχι

7. Πόσο θεωρείς τον εαυτό σου υπεύθυνο για τη βελτίωση της ποιότητας της καθημερινότητας;
α. Καθόλου
β. Ελάχιστα
γ. Λίγο
δ.Αρκετά
ε. Πολύ

Τα συμπεράσματα ήταν τα εξής:

Στην ερώτηση " Θεωρείς ότι ο τόπος σου διέρχεται περίοδο κρίσης των θεσμών;" σημαντικό είναι πως δεν υπήρξε κανείς που να απάντησε αρνητικά.
Όλοι πιστεύουν πως, είτε σε μικρό βαθμό ( 41%), είτε σε μεγάλο ( 59%), ο τόπος διέρχεται περίοδο κρίσης.

Και τι συνθέτει το τοπίο της κρίσης;
-Οικονομικά προβλήματα (10), ανεργία (5), μισθοί (4) , φτώχεια (2).
- παιδεία(10)
-προβλήματα κοινωνικά: εγκληματικότητα/ναρκωτικά(7), αποξένωση (7), ρατσισμός (1), μαζοποίηση (3), υπερκαταναλωτισμός (3), κρίση αξιών (2), απομάκρυνση απ' την παράδοση (1).
- πολιτικά προβλήματα: δυσλειτουργία πολιτικών κομμάτων (4), αστυνόμευση (1), δυσλειτουργία θεσμών (1)
- τομέας υγείας (2)

Κι αυτά μπορεί να αναγνωρίζονται ως σημαντικότερα προβλήματα του τόπου, αλλά η καθημερινότητα των παιδιών πάσχει κυρίως από: έλλειψη ελεύθερου χρόνου ( 11), ένα κακό εκπαιδευτικό σύστημα (10) και από το πιεστικό καθημερινό πρόγραμμα (6). Ελάχιστα μετρούν άλλοι παράγοντες ( όπως: ακρίβεια, ισότητα, ασφάλεια (από 1) ) στην καθημερινότητα των μαθητών.

Στην ερώτηση τη σχετική με το ποιος θα μπορούσε να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των σημερινών κοινωνικών προβλημάτων αξιοσημείωτη είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης σε φορείς. Ο ένας στους δύο απαντάει " στα άτομα"
( 51%), ενώ από τους φορείς σαφές προβάδισμα έχει η Εκπαίδευση
( 29%), ακολουθεί η κυβέρνηση ( 15%) και πολύ πιο πίσω τα κόμματα ( 5%).
Αξιοσημείωτο, επίσης, πως ούτε ένας μαθητής δε θεωρεί την Εκκλησία θεσμό που μπορεί να προσφέρει σ' αυτή την κατεύθυνση, παρόλο που το ερωτηματολόγιο έδινε τη δυνατότητα επιλογής δύο σημείων σ' αυτή την ερώτηση.

Στην ερώτηση: " Πώς κρίνεις τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά, στην πόλη/χώρα που ζεις;" μόνο ένας έκρινε τη συμμετοχή ικανοποιητική ( 4,5%)
Οι υπόλοιποι τη θεωρούν από ανύπαρκτη (4,5%) και ελάχιστη ( 54,6%) έως μέτρια (36,4%).

Στην ερώτηση " Θα ήθελες να κάνεις κάτι εσύ προσωπικά, προκειμένου να βελτιωθεί κάτι στην πόλη/χώρα σου; " υπήρξαν μόνο δύο "όχι" ( 9%) και είκοσι "ναι" ( 91%)

Τέλος, στην ερώτηση " Πόσο θεωρείς τον εαυτό σου υπεύθυνο για τη βελτίωση της ποιότητας της καθημερινότητας; " αποκλείστηκαν οι ακραίες τοποθετήσεις ( καθόλου/πολύ ), ενώ ένας στους δύο ( 50%) αναλαμβάνει " αρκετό" μερίδιο ευθύνης ( 50%). "Λίγο" απαντά το 32% και ελάχιστα μόνο το 18%.

Συμπερασματικά, βλέπουμε πως εντοπίζονται πολλά οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα, για την αντιμετώπιση των οποίων δεν υπάρχει μεγάλη εμπιστοσύνη σε φορείς και καθιερωμένους θεσμούς. Παρατηρείται, επίσης, η αδιαφορία των πολιτών για τα κοινά, ενώ δηλώνεται ευθαρσώς η επιθυμία προσωπικής συμμετοχής, προκειμένου να βελτιωθεί κάτι, αλλά και η ύπαρξη της ατομικής ευθύνης για τη βελτίωση της ποιότητας της καθημερινότητας.

Τα δικά σας;