Τι ειν' η πατρίδα μας; (2)

Η συνέχεια στην περί Ελλάδας προχτεσινή ανάρτηση λέγεται Hammαrby.
Το Hammαrby είναι ένα προάστιο της Στοκχόλμης, μέχρι το 1997 υποβαθμισμένο, που μέσα σε μια δεκαετία έχει γίνει ( παγκόσμιο, ίσως ) πρότυπο ανάπτυξης.
Ίσως, θα πρέπει να αρχίσουμε να κάνουμε τις συγκρίσεις μας για τον τόπο μας με κάτι τέτοια κριτήρια, αντί να βιαζόμαστε να θριαμβολογήσουμε διαβάζοντας μέσα στις εντυπώσεις του άγγλου πρέσβη για μια φιλόξενη γιαγιά το 1975 και για έναν ευγενικό ταξιτζή το 1992.
Μαθητές, συνεργάτες και φίλοι, διαβάστε το παρακάτω άρθρο της χτεσινής Ελευθεροτυπίας ( Ανάλογο υπήρξε και στις 4 Αυγούστου 2008 και στο ΟΙΚΟ της Καθημερινής: http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathcommon_2_04/08/2008_1287569 ) και ελάτε να το σχολιάσουμε συγκριτικά με την προχτεσινή μας ανάρτηση.

" Χάμαρμπι: Εχασαν τους Ολυμπιακούς αλλά κέρδισαν το χρυσό

Χάμαρμπι... Το «πράσινο» προάστιο της Στοκχόλμης αποτελεί εδώ και μερικά χρόνια το φετίχ της σουηδικής πρωτεύουσας. Πέρα από τις δοκιμασμένες «συνταγές» για κτίρια με μειωμένη κατανάλωση ρεύματος, έχουν αξιοποιήσει τα σκουπίδια για τις ανάγκες θέρμανσης και ψύξης, διαθέτουν ένα μικρό στόλο ενοικιαζόμενα ΙΧ και πλοιάρια για τις μεταφορές, ενώ λένε «όχι» στα εμπορικά κέντρα-μαμούθ που «ευδοκιμούν» στις περισσότερες μεγαλουπόλεις του πλανήτη μας.

Κατά την επίσκεψή μας ανακαλύψαμε επίσης τη σκληρή ...ρεβάνς που επιφύλαξε η Στοκχόλμη για την Αθήνα. Το 1997, όταν οι δύο πρωτεύουσες διεκδικούσαν τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, η σουηδική πρωτεύουσα είχε επεξεργαστεί ένα πρόγραμμα σύμφωνα με το οποίο η τότε υποβαθμισμένη και εγκαταλειμμένη βιομηχανική ζώνη του Χάμαρμπι, θα μεταμορφωνόταν σε Ολυμπιακό Χωριό με βάση τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης και της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής. Στη μετα-ολυμπιακή περίοδο θα ήταν ένα δυναμικό προάστιο για την κάλυψη της ζήτησης για νέες κατοικίες.

Κέρδισε το στοίχημα.

Στη διεκδίκηση έχασε η Στοκχόλμη, αλλά στη συνέχεια κέρδισε το στοίχημα, αφού το πρόγραμμα προχώρησε κανονικά, με στόχο το 2017 να διαθέτει 11.000 διαμερίσματα υψηλών προδιαγραφών για 26.000 κατοίκους και υποδομές για 10.000 εργαζομένους. Ως τώρα έχει υλοποιηθεί σε ποσοστό πάνω από 50%.«Το 70% των κατοίκων, όπως έδειξε η έρευνα, μετακόμισαν στο Χάμαρμπι γιατί τους άρεσε η γειτονιά. Στη συνέχεια όμως το 60% ανακάλυψε τη διαφορετική αντιμετώπιση θεμάτων που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος και υπολογίζεται ότι 7 στους 10 έχουν απεξαρτηθεί από το ΙΧ τουλάχιστον γιά τις καθημερινές τους ανάγκες», μας ενημέρωσε ο Ερίκ Φρέντενταλ, υπεύθυνος του κέντρου ενημέρωσης, που μας έδωσε τα ενδιαφέροντα στοιχεία της «ταυτότητας» του προαστίου.

Το «Γυάλινο σπίτι», μια κατασκευή με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, δεν είναι μόνον ο χώρος παροχής πληροφοριών αλλά και το κέντρο της ανακύκλωσης, με γωνιές για κάθε υλικό, από μπαταρίες ώς παλιά κινητά τηλέφωνα. Το Χάμαρμπι καταλαμβάνει ένα μέρος από τα 14 νησιά στα οποία εκτείνεται η σουηδική πρωτεύουσα των περίπου 2 εκατ. κατοίκων. Η γη ανήκε στην πόλη της Στοκχόλμης και σε συνεργασία με ιδιωτικούς φορείς εκπονήθηκε το master plan, το φιλόδοξο σχέδιο ανοικοδόμησης, με κυρίαρχα στοιχεία το πράσινο, τους δημόσιους χώρους και την αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Το πρώτο βήμα ήταν η εξυγίανση του εδάφους. Λόγω της παλαιότερης βιομηχανικής χρήσης, χρειάστηκε να απομακρυνθούν 180 τόνοι βαρέων μετάλλων και άλλοι 120 υπολειμμάτων πετρελαίου. Οι κανόνες ήταν σαφείς: το πράσινο καταλαμβάνει το 60% της έκτασης, οι πολυκατοικίες -κάθε μια στο δικό της ιδιαίτερο ύφος- δεν μπορεί να απέχουν από τη διπλανή λιγότερο από 300 μέτρα, ενώ τα μπαλκόνια ξενίζουν ευχάριστα σε μια πόλη όπου, λόγω κλίματος, δεν συνηθίζονται. «Εγιναν ανάρπαστα τα διαμερίσματα με βεράντες», μας ενημέρωσε ο συνομιλητής μας. Ενα τεχνητό κανάλι κατασκευάστηκε στην «καρδιά» του προαστίου και εκτός από λόγους αισθητικής και παρέμβασης στο μικροκλίμα, λειτουργεί ως αγωγός υποδοχής των νερών της βροχής! Αυτά όμως είναι «ψιλά γράμματα» μπροστά στις τομές που έχουν γίνει στις υποδομές του προαστίου.

Με δεδομένο ότι ξεκίνησε από μηδενική βάση, δημιουργήθηκε ένα δίκτυο αγωγών που εξυπηρετούν διάφορες χρήσεις, με σπουδαιότερη αυτή που αφορά τα μη ανακυκλώσιμα οικιακά απορρίμματα. Τα υπολείμματα των τροφών μεταφέρονται με δίκτυα από την κουζίνα της νοικοκυράς σε ειδικό χώρο, αξιοποιείται το βιοαέριο, το οποίο στη συνέχεια τροφοδοτεί τις κατοικίες και καλύπτει τις ανάγκες θέρμανσης ή ψύξης, ανάλογα με την εποχή. Σε ειδικούς χώρους υπάρχουν βεβαίως κάδοι ανακύκλωσης για τα υπόλοιπα υλικά συσκευασίας (χαρτί, χαρτόνι, γυαλί, αλουμίνιο κ.λπ.).

ΙΧ με ενοίκιο

Για τις μετακινήσεις δημιουργήθηκε μια γραμμή με πλοιάρια που συνδέει το Χάμαρμπι με την απέναντι ακτή, όπου φθάνει το δίκτυο του μετρό. Οι πρώτες κατοικίες δεν διέθεταν μεγάλο αριθμό θέσεων πάρκινγκ. «Οι ανάγκες στάθμευσης είναι αυξημένες και οι νεότερες οικοδομές διαθέτουν περισσότερες θέσεις», μας ενημερώνει ο κ. Φρέντενταλ. Μας αποκαλύπτει όμως ότι τους τελευταίους μήνες δοκιμάστηκε με επιτυχία ένα σύστημα με ενοικιαζόμενα ΙΧ. Μέσω υπολογιστή, ο ενδιαφερόμενος επικοινωνεί με την εταιρεία που διαθέτει ένα στόλο από 25 οχήματα. Δίνει την παραγγελία του και στον προκαθορισμένο χρόνο το αυτοκίνητο βρίσκεται μπροστά στην πόρτα του. Το χρησιμοποιεί όσο χρόνο θέλει και πληρώνει ανάλογα. Ετσι μειώνεται η ανάγκη για πολλά ΙΧ σε μια οικογένεια, μαζί με τον μπελά της στάθμευσης. Για τις τοπικές μετακινήσεις είναι ιδιαίτερα δημοφιλή τα ποδήλατα, που τα χρησιμοποιούν ακόμη και οι ταχυδρόμοι της περιοχής.

Από το σύγχρονο προάστιο διαπιστώσαμε ότι απουσιάζουν τα εμπορικά κέντρα τύπου mall. «Είναι επιλογή μας», μας είπαν και μας εξήγησαν πως προτίμησαν τα καταστήματα μικρής κλίμακας που είναι διάσπαρτα στην περιοχή και «μπολιάζουν» τις γειτονιές ώστε να μην εξελιχθούν σε υπνούπολη για τους κατοίκους.Βεβαίως, προέβλεψαν και για τα... τετριμμένα, όπως είναι οι συσκευές χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας με τις οποίες είναι εφοδιασμένα όλα τα διαμερίσματα, ιδιόκτητα ή αγορασμένα. Στην ίδια κατηγορία εντάσσονται η χρήση φωτοβολταϊκών συστημάτων για τις οικιακές ανάγκες αλλά και για τον φωτισμό των δημόσιων χώρων."

εφ. Ελευθεροτυπία, 19 Φεβρουαρίου 2009