Θεατρική απόδραση...

 

   Πριν από λίγο καιρό, η Γ’ τάξη του σχολείου μας είχε την ευκαιρία να συμμετέχει σε δύο τρίωρα βιωματικά εργαστήρια που διοργάνωσε η εφηβική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, σε αντιστοιχία με την θεατρική παράσταση «Ο εχθρός της τάξης» του Νάιτζελ Ουίλιαμς, σε σκηνοθεσία Γεωργίας Μαυραγάνη. Οι υπεύθυνοι θεατροπαιδαγωγοί, πραγματοποίησαν επίσκεψη στο σχολείο μας, πριν και μετά την παράσταση, και δούλεψαν με τα παιδιά σε ομάδες πάνω στους θεματικούς άξονες που αντλούνται μέσα από το ίδιο το έργο.

 

    Στο πρώτο εργαστήριο τα παιδιά πραγματοποίησαν μια σειρά από δραστηριότητες που είχαν ως κύριο χαρακτηριστικό την αλληλεπίδραση και την επικοινωνία μεταξύ τους. Έπαιξαν μια σειρά από «παιχνίδια» που απαιτούσαν τον απόλυτο συντονισμό και τη συνεργασία μεταξύ τους, χτυπώντας παλαμάκια, αλλάζοντας διαδοχικά θέσεις σε ένα κύκλο, περιφερόμενοι διάσπαρτα στο χώρο, καλούμενοι να αφουγκραστούν τον χώρο και τον χρόνο, το περιβάλλον στο οποίο εντάσσονταν.

    Στη συνέχεια έκαναν ερωτήσεις ο ένας στον άλλο. Όχι τυπικές, επιφανειακές, αλλά ουσιαστικές όπως «ποιος είναι ο μεγαλύτερός σου φόβος;», «η μεγαλύτερή σου φιλοδοξία για το μέλλον» και στη συνέχεια παρουσίαζαν τις απαντήσεις που έλαβαν στην ομάδα. Με αυτό τον τρόπο επιδίωξαν να γνωριστούν σε βάθος, να μοιραστούν ενδιαφέροντα, να κατανοήσουν ο ένας τον άλλο. Έπειτα κλήθηκαν να εκφράσουν τη διαφωνία ή τη συμφωνία τους πάνω σε συγκεκριμένες απόψεις παίρνοντας μια συγκεκριμένη θέση στο χώρο, μιλώντας κάθε φορά για λίγο.

    Η τελευταία δραστηριότητα του εργαστηρίου ήθελε τα παιδιά να συνεργάζονται με ομάδες τον πέντε ατόμων και να δημιουργούν μικρά σκετς αντλώντας το θέμα από κείμενα που τους δόθηκαν. Όλοι τους έβαλαν τη δημιουργικότητα τους στο μέγιστο βαθμό, αυτοσχεδίασαν, ενσάρκωσαν ένα ρόλο και εξασφάλισαν ένα υπέροχο αποτέλεσμα του οποίου την πηγή, αποτέλεσε η ομαδικότητα και ο συλλογικός τρόπος σκέψης!

              ✴                                    ✴                                  ✴                                   ✴                                    

    Μερικές μέρες μετά την ολοκλήρωση του πρώτου εργαστηρίου τα παιδιά πήγαν στο θέατρο και παρακολούθησαν την παράσταση.

    Το έργο αφορά μια τάξη 12 μαθητών με “παραβατική” συμπεριφορά. Για τους καθηγητές το ποτήρι έχει ξεχειλίσει με την "ασέβεια" και την προκλητικότητά τους και αρνούνται να τους κάνουν μάθημα. Έτσι μένοντας χωρίς επίβλεψη  οι μαθητές παίρνουν την πρωτοβουλία να κάνουν μάθημα μόνοι τους.

    Πρόκειται για μια διασκευή ενός ομώνυμου θεατρικού έργου του Nigel Williams. Σε  αυτό αντί για τα παραδοσιακά σχολικά μαθήματα, οι μαθητές συζητούν μεταξύ τους για θέματα και ζητήματα  που τους απασχολούν.  Αντί για 12 πραγματικούς μαθητές οι χαρακτήρες είναι 12 νεαροί ηθοποιοί που "προβάρουν" την παράσταση. Κατά τη διάρκεια της γυρνάνε πίσω στα εφηβικά τους χρόνια και ανακαλούν τις εμπειρίες τους.

    Το έργο θίγει πολλά θέματα: ερωτικές σχέσεις και χωρισμό γονέων, ρατσισμό και διαμάχες κοινωνικών τάξεων. Με μαύρο χιούμορ δε διστάζει να τα εξετάσει ενδελεχώς. Ενώ τα ζητήματα είναι διαφορετικά μεταξύ τους, όλα συνδέονται με  τις ανησυχίες των νέων. Είναι όλα θέματα που απασχολούν και προβληματίζουν   έντονα  τους εφήβους.

    Νεανικές ανησυχίες σε αυτό επικεντρώνεται στο σύνολό του το έργο. Ουσιαστικά χωρίζεται σε δύο μέρη. Το ένα είναι οι συζητήσεις των μαθητών ,ενώ το άλλο είναι  μονόλογοι των ηθοποιών για τα σχολικά τους χρόνια. Εν τέλει και τα δύο μέρη αφορούν αυτές τις  ανησυχίες, με το πρώτο να είναι εκδήλωση απόψεων σε αυτά τα θέματα και το δεύτερο να είναι οι εμπειρίες σε σχέση με αυτά.

    Ο «εχθρός της τάξης» είναι ένα παράθυρο στο νεανικό μυαλό. Μια εξέταση στις ανησυχίες και τους προβληματισμούς των νέων αλλά και μια σκιαγράφηση της νέας γενιάς.

Συνέντευξη με τον Γιώργο Πατεράκη, πρωταγωνιστή της παράστασης:

 

-Είχατε προηγούμενη γνώση του έργου του Νάιτζελ Ουίλιαμς  ή αυτός ο ρόλος ήταν η πρώτη σας επαφή;

 

    -Ναι ήταν η πρώτη μου επαφή

 

-Ποιο είναι για εσάς το κύριο μήνυμα του έργου;

 

    -Το κύριο μήνυμα είναι προσωπικό. Ο καθένας το προσλαμβάνει με τον δικό του τρόπο. Όλοι έχουμε κοινά πράγματα που μας απασχολούν.

 

-Τι είναι αυτό που σας αγγίζει περισσότερο στο έργο;

    -Το έργο δεν είναι σκηνοθετημένο ως προς τον ρόλο, αλλά ως προς το σύνολο. Ο κάθε ηθοποιός πήρε το κομμάτι που τον εξέφραζε περισσότερο. Μου άρεσε που τα παιδιά του έργου είχαν μια αυτοοργάνωση και σαν ομάδα δεν ήταν επιθετικοί αλλά έδιναν μια αισιόδοξη νότα.

-Κατά την άποψη σας, τα ζητήματα που πραγματεύεται το έργο θα συνεχίσουν να μας απασχολούν στο μέλλον?

    -Ναι, τα μηνύματα είναι διαχρονικά!

 

               ✴                                    ✴                                  ✴                                   ✴                                 

    Λίγες μέρες μετά την παρακολούθηση  της  θεατρικής παράστασης, εκπρόσωποι του Εθνικού Θεάτρου ήρθαν μια τελευταία φορά στο σχολείο μας για άλλο ένα διαδραστικό θεατρικό εργαστήριο στις τάξεις. Η δράση αυτή είχε κυρίως αναστοχαστικό χαρακτήρα. Οι μαθητές συζήτησαν για το έργο, μοιράστηκαν την εμπειρία τους αλλά και διάφορες σκέψεις και παρατηρήσεις από την παράσταση. Βέβαια, δεν έλειψαν και τα παιχνίδια! Χωρισμένοι σε ομάδες, οι μαθητές κλήθηκαν να δραματοποιήσουν και να παρουσιάσουν ένα δικό τους σκετσάκι βασισμένο σε θέματα που επέλεξαν οι ίδιοι. Είναι όμορφο, και συνάμα ενθαρρυντικό, να βλέπει κανείς τα παιδιά να συνεργάζονται με τόση θέληση και καλή διάθεση, να αναπτύσσουν έντονο  ενθουσιασμό και στο τέλος να παράγουν έργο μέσω της ομαδικότητας.

    Το γενικότερο σκεπτικό της δράσης είναι το εξής: Το έργο φεύγει από τους μαθητές, παύει να είναι κάτι προσωπικό, ψυχολογικό, με το οποίο ταυτίζεται κάποιο μέλος της ομάδας περισσότερο από τα υπόλοιπα και γίνεται έργο συλλογικό, καλλιτεχνικό, τη διαχείριση και παρουσίαση του οποίου αναλαμβάνει ολόκληρη η ομάδα με τη χρήση των εργαλείων που έχουν ήδη μάθει. Τα παραγόμενα από αυτό το μάθημα αποτελούν υλικό “ανίχνευσης” των ελλείψεων της μαθησιακής διαδικασίας, των ενδιαφερόντων των νεότερων ηλικιών, της ατομικής φωνής του καθενός μέσα σε μία ομάδα αλλά και του πώς μεταχειρίζεται και εμπνέεται η ομάδα ένα θέμα δοσμένο από άλλον.

 

    Και αν κάτι θέλαμε να κρατήσουμε από το όλο πρόγραμμα είναι τα λόγια της κ. Ράνιας, υπεύθυνης του προγράμματος,  αποχαιρετώντας τα παιδιά: «Οι προβληματισμοί και οι σκέψεις είναι αυτά που μας βοηθούν, μας πάνε μπροστά» …Και μάλλον έχει δίκιο!

Η συντακτική ομάδα:

Βάσια Αγγελοπούλου

Θεοφάνης Αντωνίου

Στέφανος Γιαννόπουλος