Τα βιβλία μας ταξιδεύουν ...

Iδιαίτερο νησί η Χίος, με ξεχωριστή ομορφιά, ξέρει να κρύβει τη γοητεία της, σα να σε καλεί να την ανακαλύψεις. Στο “Blender”, ένα Cafe σε μια πάροδο της Απλωταριάς, του κεντρικού εμπορικού δρόμου της πόλης, συναντήσαμε τον Γιάννη Μακριδάκη και μιλήσαμε μαζί του, ως επιστέγασμα ενός μεγάλου λογοτεχνικού περιπάτου, που βαδίσαμε μαζί του στο Κάστρο της Χώρας, ακολουθώντας τα χνάρια του ήρωα του μυθιστορήματος «Ήλιος με δόντια». Ιδιαίτερος συγγραφέας ο Μακριδάκης και ξεχωριστός άνθρωπος – πώς θα μπορούσαν, άλλωστε, αυτά τα δύο να μη συμβαδίζουν; 

Blender πολιτισμών και αντηχήσεων το νησί, ένα blender θεμάτων, εμπειριών και ερεθισμάτων η συζήτησή μας. Ο συγγραφέας μάς έδειξε τη στάση ζωής του, την οπτική του απέναντι στον άνθρωπο και στον κόσμο, τη σκέψη του και ό,τι τον προβληματίζει και τον πονά. Μα, πάνω απ΄ όλα, ήταν σχεδόν μαγικό το συναίσθημα που μάς μετέδωσε. Παραθέτουμε το video της συνέντευξης και την απομαγνητοφώνηση που προέκυψε από αυτό.

Ο Ανάβατος, ο δυσπρόσιτος «Μυστράς του Αιγαίου», όπως συχνά αποκαλείται, είναι ένας ιστορικός οικισμός της κεντρικής Χίου, σκαρφαλωμένος σε έναν απόκρημνο βραχώδη λόφο. Σύμφωνα με τις τοπικές παραδόσεις, δημιουργήθηκε από τους εργάτες που έφτασαν στο νησί για την κατασκευή της Νέας Μονής, η οποία βρίσκεται σε μικρή σχετικά απόσταση από αυτόν, ενώ, σύμφωνα με άλλη εκδοχή, ο οικισμός χτίστηκε σε αυτή τη δύσβατη θέση, την ίδια περίπου περίοδο, εξαιτίας των πειρατικών επιδρομών που μάστιζαν τα δυτικά παράλια του νησιού. Ο Ανάβατος -που στην τοπική διάλεκτο σημαίνει δύσβατη, δυσπρόσιτη περιοχή- ακολούθησε την ιστορική μοίρα της Χίου: μετά τη Βυζαντινή κυριαρχία περιήλθε στην κατοχή των Γενουατών κατακτητών του νησιού, ενώ αργότερα, το 19ο αιώνα, πολιορκήθηκε και αλώθηκε από τους Οθωμανούς κατά τα τραγικά γεγονότα της «σφαγής της Χίου». Ο καταστροφικός σεισμός που έπληξε το νησί το 1881 συνέτεινε στην εγκατάλειψη του οικισμού. Ο Ανάβατος -όπως και η υπόλοιπη Χίος- περιήλθε στο ελληνικό κράτος κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, ενώ το 1918 εγκαταστάθηκαν προσωρινά σε αυτόν πρόσφυγες από τα παράλια της Μικράς Ασίας. Οι αντίξοες συνθήκες διαβίωσης, η απομόνωση του χωριού, καθώς και οι μεταβολές στις επαγγελματικές ασχολίες των κατοίκων κατά το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα οδήγησαν σταδιακά κατά τις τελευταίες δεκαετίες στην οριστική ερήμωση του Ανάβατου, ο οποίος πλέον αριθμεί μόλις μια μόνιμη κάτοικο.
Οι μαθητές μας συνάντησαν στο μικρό καφενείο του μεσαιωνικού οικισμού την 82χρονη Σμαράγδα Παπαστυλιανού, τη μοναδική κάτοικο του εγκαταλελειμμένου οικισμού. Η κυρία Σμαράγδα, η οποία εργάστηκε ως εικαστικός και ταξίδεψε σε χώρες του εξωτερικού, επέλεξε, αν και δεν είναι Χιώτισσα, ως μόνιμη κατοικία τον ιστορικό Ανάβατο.