Τα ντολμαδάκια

Της Φωτεινής Κανελλοπούλου

Ντολμάδες ή αλλιώς σαρμάδες ή γιαπράκια ή κουπέπια.

Ελληνικότατον έδεσμα.

Η πρώτη καταγεγραμμένη αναφορά στο ντολμά βρίσκεται στο δυτικό αέτωμα του Παρθενώνα, όπου η θεά Ήρα απεικονίζεται να τρώει κρυφά ντολμαδάκια από την κατσαρόλα και με ένοχο βλέμμα να κοιτάζει πίσω της μην τη δει κανείς!

Το όνομα του ντολμά στην αρχαιότητα ήταν θρία, ωστόσο κατά την Βυζαντινή εποχή τα θρία θεωρήθηκαν ΄΄μπασκλάς΄΄ και ξεχάστηκαν.

Οι Οθωμανοί ωστόσο τα αγαπούσαν ιδιαίτερα και το νέο όνομα προκύπτει από το ρήμα doldurmak που σημαίνει γεμίζω, ή sarmak που σημαίνει τυλίγω, ή yaprak που είναι το φύλλο στην τουρκική.

Και η πορεία του ντολμά συνεχίζεται ανά τους αιώνες.

Ο Κοραής συγκεκριμένα μοίραζε ντολμαδάκια στους υπόδουλους, μέσα στο οποία είχε κρυμμένα ρολά χαρτί με μεταφρασμένα αποσπάσματα από έργα κορυφαίων Ευρωπαίων στοχαστών δίνοντας θάρρος και ελπίδα στους σκλαβωμένους Έλληνες.

Με τον τρόπο αυτό, όμως, οι ντολμάδες κρίθηκαν παράνομοι με απόφαση του τότε σουλτάνου!

Με την απελευθέρωση της Ελλάδας ο ντολμάς αποκτά επιτέλους τη θέση που του αξίζει. Από τις πρώτες κινήσεις τις Αντιβασιλείας είναι η νομιμοποίησή του και ο νεαρός τότε Όθων φημολογείται πως κατανάλωνε πάνω από 100 ντολμαδάκια την ημέρα, προκαλώντας ενίοτε την οργή του Μάουρερ, ο οποίος σε επιστολή προς την ερωμένη του δούκισσα Μαργαρίτα αναφέρει: "Είναι ένα κοιλιόδουλο γουρούνι! Τι Ντροπή! Ο μέλλων βασιλιάς της Ελλάδος να βρωμάει απ' την κορφή ως τα νύχια αμπελόφυλλο!"

Η τελευταία αναφορά του ντολμά στην πολιτική σκηνή της χώρας μας, ήταν το 1991 (επίσκεψη Μπους), όπου αποτέλεσε και ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί!